Owoce Ducha Świętego cz.IV

Lekcja 52 ------- 30.12.2017 r.

Tekst przewodni: 1 Ptr 3,3.4

„Ozdobą waszą niech nie będzie to, co zewnętrzne, trefienie włosów, złote klejnoty lub strojne szaty, lecz ukryty wewnętrzny człowiek z niezniszczalnym klejnotem łagodnego i cichego ducha, który jedynie ma wartość przed Bogiem.” (1 Ptr 3,3.4 BW).

1. Jakie dwa ostatnie „owoce” Ducha Świętego wymienia w Liście do Galacjan ap. Paweł?
    Gal 5,23

„Łagodność, wstrzemięźliwość. Przeciwko takim nie ma zakonu.” (Gal 5,23 BW).

Uwaga: Słowo łagodność (gr. praotes), posiada kilka znaczeń: a0 poddanie się woli Bożej (por. Mt 5,5; 11,29); b) podatność na przyjmowanie nauki (Jk 1,21); najczęściej jednak oznacza zdolność znoszenia innych i pomagania im (1 Kor 4,21; 2 Kor 10,1). Z kolei greckie słowo, używane na określenie wstrzemięźliwości, brzmi egkrateia, i odnosi się do samoopanowania. Jest to cnota umożliwiająca człowiekowi takie panowanie nad sobą, że nadaje się do służenia innym.

2. Jakie cechy ceni Bóg i poszukuje ich u Swoich dzieci?
    1 Ptr 3,3.4; por. Ef 4,31.32

„Niech ozdobą ich nie będzie to, co zewnętrzne: piękne uczesanie, obwieszanie się złotem ani też wyszukany krój sukni. Niech będzie nią niezniszczalne wnętrze człowieka, w którym kryje się łagodne serce i duch spokojny, tak wysoko ceniony przez Boga.” (1 Ptr 3,3.4 BP);

„W trosce o wasze piękno nie ograniczajcie się jedynie do tego, co zewnętrzne, jak na przykład wyszukane fryzury, złote pierścienie i kosztowne suknie. Zabiegajcie raczej o wasze wewnętrzne piękno, o spokój i łagodność ducha - rzeczy tak bardzo cenne w oczach Boga.” (1 Ptr 3,3.4 BR);

„Niech zniknie spośród was wszelka gorycz, uniesienie, gniew, wrzaskliwość, znieważenie - wraz z wszelką złością. Bądźcie dla siebie nawzajem dobrzy i miłosierni! Przebaczajcie sobie, tak jak i Bóg nam przebaczył w Chrystusie.” (Ef 4,31.32 BT4);

„Wszelka gorycz i zapalczywość, i gniew, i krzyk, i złorzeczenie niech będą usunięte spośród was wraz z wszelką złością. Bądźcie jedni dla drugich uprzejmi, serdeczni, odpuszczając sobie wzajemnie, jak i wam Bóg odpuścił w Chrystusie.” (Ef 4,31.32 BW). 

3. Jaką rolę spełnia łagodność w mowie?
    PrzSal 15,1; 25,15; por. 1 Kor 15,33

„Łagodna odpowiedź uśmierza gniew, lecz przykre słowo wywołuje złość.” (PrzSal 15,1 BW);

„Cierpliwością sędzia da się przekonać, a język łagodny miażdży kości.” (PrzSal 25,15 BP);

„Cierpliwość skłania do ustępstw zwierzchnika, a język łagodny kruszy nawet kości.” (PrzSal 25,15 BR);

„Książę daje się ugiąć cierpliwością; a łagodny język kruszy kości.” (PrzSal 25,15 UBG);

„Nie błądźcie: Złe rozmowy psują dobre obyczaje.” (1 Kor 15,33 BW);

„Nie łudźcie się: Złe kontakty towarzyskie psują dobre obyczaje.” (1 Kor 15,33 BPD);

„Nie dajcie się zwieść! Nieprzyzwoite rozmowy naruszają zasady moralne.” (1 Kor 15,33 WSP).

4. Jaka „łagodna mowa” pochodzi ze złego serca, i nie ma dobrego skutku?
    Rz 16,17.18

„A proszę was, bracia, abyście się strzegli tych, którzy wzniecają spory i zgorszenia wbrew nauce, którą przyjęliście; unikajcie ich. Tacy bowiem nie służą Panu naszemu, Chrystusowi, ale własnemu brzuchowi, i przez piękne a pochlebne słowa zwodzą serca prostaczków.” (Rz 16,17.18 BW);

„Przestrzegam was, bracia, miejcie się na baczności przed tymi wszystkimi, którzy wprowadzają rozlamy i gorszą wiernych przeciwstawiając się przyjętej przez was nauce. Strońcie od nich. Ludzie ci służą nie Chrystusowi Panu, ale własnemu brzuchowi. Pięknymi słówkami, schlebianiem uwodzą umysły łatwowiernych.” (Rz 16,17.18 BR).

5. W jakich sytuacjach potrzeba szczególnie wiele cierpliwości i łagodności?
    Gal 6,1

„Bracia, jeśli człowiek zostanie przyłapany na jakimś upadku, wy, którzy macie Ducha, poprawiajcie takiego w duchu łagodności, bacząc każdy na siebie samego, abyś i ty nie był kuszony.” (Gal 6,1 BW);

„Bracia, gdy przydarzy się komuś jakiś upadek, to wy, którzy pozostajecie pod działaniem Ducha [Świętego], w duchu łagodności zechciejcie sprowadzić takiego na właściwą drogę. Niech każdy jednak uważa, żeby i sam nie uległ pokusie.” (Gal 6,1 BR).         

6. Co ap. Piotr pisze o potrzebie prowadzenia wstrzemięźliwego, bogobojnego życia?
    1 Ptr 2,11-17

„Umiłowani, napominam was, abyście jako pielgrzymi i wychodźcy wstrzymywali się od cielesnych pożądliwości, które walczą przeciwko duszy; prowadźcie wśród pogan życie nienaganne, aby ci, którzy was obmawiają jako złoczyńców, przypatrując się bliżej dobrym uczynkom, wysławiali Boga w dzień nawiedzenia. Bądźcie poddani wszelkiemu ludzkiemu porządkowi ze względu na Pana, czy to królowi jako najwyższemu władcy, czy to namiestnikom, jako przezeń wysyłanym dla karania złoczyńców, a udzielania pochwały tym, którzy dobrze czynią. Albowiem taka jest wola Boża, abyście dobrze czyniąc, zamykali usta niewiedzy ludzi głupich, jako wolni, a nie jako ci, którzy wolności używają za osłonę zła, lecz jako słudzy Boga. Wszystkich szanujcie, braci miłujcie, Boga się bójcie, króla czcijcie.” (1 Ptr 2,11-17 BW).

7. Jak ujarzmiał swe złe skłonności ap. Paweł?
    1 Kor 9,24-27

„Czy nie wiecie, że zawodnicy na stadionie wszyscy biegną, a tylko jeden zdobywa nagrodę? Tak biegnijcie, abyście nagrodę zdobyli. A każdy zawodnik od wszystkiego się wstrzymuje, tamci wprawdzie, aby znikomy zdobyć wieniec, my zaś nieznikomy. Ja tedy tak biegnę, nie jakby na oślep, tak walczę na pięści, nie jakbym w próżnię uderzał; ale umartwiam ciało moje i ujarzmiam, bym przypadkiem, będąc zwiastunem dla innych, sam nie był odrzucony.” (1Kor 9,24-27 BW);

„Czy nie wiecie, że chociaż na stadionie biegną wszyscy zawodnicy, to jednak tylko jeden otrzymuje nagrodę. Dlatego tak biegnijcie, abyście ją osiągnęli! Każdy, kto bierze udział w zawodach sportowych, odmawia sobie wszystkiego. Oni walczą, aby otrzymać w nagrodę wieniec, który przemija, a my walczymy o nagrodę nie przemijającą. Ja więc nie biegnę na oślep, a kiedy uderzam, nie trafiam w próżnię, lecz poskramiam i ujarzmiam moje ciało, abym nauczając innych sam nie odpadł [w zawodach].” (1 Kor 9,24-27 BP);

„Czyż nie wiecie, że gdy zawodnicy biegną na stadionie, wszyscy wprawdzie biegną, lecz jeden tylko otrzymuje nagrodę? Przeto tak biegnijcie, abyście ją otrzymali. Każdy, który staje do zapasów, wszystkiego sobie odmawia; oni, aby zdobyć przemijającą nagrodę, my zaś nieprzemijającą. Ja przeto biegnę nie jakby na oślep; walczę nie tak, jakbym zadawał ciosy w próżnię, lecz poskramiam moje ciało i biorę je w niewolę, abym innym głosząc naukę, sam przypadkiem nie został uznany za niezdatnego.” (1 Kor 9.24-27 BT4). 

Owoce Ducha Świętego cz.III

Lekcja 51 ------- 23.12.2017 r.

Tekst przewodni: Rz 15,14

„Ja sam zaś, bracia moi, mam pewność co do was, że i wy jesteście pełni dobroci, napełnieni umiejętnością wszelkiego rodzaju i możecie jedni drugich pouczać.” (Rz 15,14 BW). 

1. Jakie dwa kolejne „owoce Ducha” wymienia ap. Paweł w Liście do Galacjan 5,22?
 
„Owocem zaś Ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność.” (Gal 5,22 BT2).

Uwaga: Uprzejmość i dobroć są słowami bliskoznacznymi. Grecki wyraz „chrestotetes” (uprzejmość), często zastępuje się w tekstach wyrazem dobroć. Jest to bardzo przyjemne słowo, zbliżone do słowa słodycz. Istotą znaczenia tego słowa jest dobroć połączona z uprzejmością, grzecznością. Z kolei na określenie dobroci w Gal 5,22 ap. Paweł używa greckiego słowa „agatosune”, które według słownikowej definicji oznacza: „cnotę uzbrojoną w każdym calu”. - Na czym polega różnica między tymi wyrażeniami? Agatosune oznacza dobroć, ale dobroć stojącą na straży słuszności i sprawiedliwości, a zatem może ona i powinna upominać i karać, natomiast chrestotetes może tylko wspierać i pomagać.

2. Kto jest źródłem dobra i w czym jego dobroć się objawia?
    Mt 19,17; Jak 1,17

„A On mu odrzekł: Czemu pytasz mnie o to, co dobre? Jeden jest tylko dobry, Bóg. A jeśli chcesz wejść do żywota, przestrzegaj przykazań." (Mt 19,17 BW);

„Ale on mu rzekł: Dlaczego nazywasz mnie dobrym ? Nikt nie jest dobry, tylko Jeden, Bóg. A jeśli chcesz objąć władzę co do życia, to strzeż przykazań.” (Mt 19,17 NBG);

„Wszelkie dobro, przez nas otrzymywane, każdy dar cenny pochodzą z góry od Ojca światłości, u którego nie ma żadnych zmian lub cienia niestałości.” (Jak 1,17 BR);

„Każde otrzymane dobro i dary doskonałe pochodzą z góry, od Ojca światłości, w którym nie dochodzi do żadnych zmian ani zaćmień.” (Jak 1,17 Pau).

3. Czego Bóg chce dokonać w nas i przez nas?
    Rz 15,13.14

„A Bóg, źródło nadziei, niech was napełni wszelką radością i pokojem dzięki wyznawaniu wiary, aby rosła wasza nadzieja dzięki mocy Ducha Świętego. A ja sam, moi bracia, jestem przekonany o was, że jesteście pełni dobroci i bogaci we wszelką wiedzę, że możecie jedni drugich upominać.” (Rz 15,13.14 BP);

„A Bóg nadziei niech was wypełni wszelką radością i pokojem w ufaniu po to, byście obfitowali w nadziei, w mocy Ducha Świętego. Ja sam natomiast, bracia moi, jestem przekonany co do was, że i wy pełni jesteście dobroci, napełnieni wszelkim poznaniem, zdolni jedni drugich pouczać.” (Rz 15,13.14 BPD).

4. Co stanowi istotne zagrożenie dla dobrego postępowania?
    1 Kor 15,33; Jak 3,2.8

„Nie dajcie się zwieść: "Złe rozmowy psują dobre obyczaje".” (1 Kor 15,33 BP);

„Nie łudźcie się: Złe kontakty towarzyskie psują dobre obyczaje.” (1 Kor 15,33 BPD);

„Nie dajcie się zwieść! Nieprzyzwoite rozmowy naruszają zasady moralne.” (1 Kor 15,33 WSP);

„Wszyscy bowiem często upadamy. Jeśli kto nie grzeszy mową, jest mężem doskonałym, zdolnym utrzymać w ryzach także całe ciało. (…) Języka natomiast nikt z ludzi nie potrafi okiełznać, to zło niestateczne, pełne zabójczego jadu.” (Jak 3,2.8 BT4);

„Dopuszczamy się bowiem wszyscy wielu uchybień; jeśli kto w mowie nie uchybia, ten jest mężem doskonałym, który i całe ciało może utrzymać na wodzy. (…) Natomiast nikt z ludzi nie może ujarzmić języka, tego krnąbrnego zła, pełnego śmiercionośnego jadu.” (Jak 3,2.8 BW).

5. Na jaką przestrogę winniśmy ustawicznie zważać?
    Jak 4,17; por. 3 Jan 11

„Kto więc umie dobrze czynić, a nie czyni, dopuszcza się grzechu.” (Jak 4,17 BW);

„Kto więc, wie jak szlachetnie czynić, a nie czyni, jest mu to poczytane za winę.” (Jak 4,17 NBG);

„Umiłowany, nie naśladuj tego, co złe, lecz to, co dobre. Kto czyni dobrze, jest z Boga, kto zaś czyni źle, nie widział Boga.” (3 Jan 11 UBG);

„Najmilszy, nie bierz przykładu ze złych, lecz z dobrych. Kto bowiem czyni dobrze, z Boga jest; kto zaś źle czyni, nigdy nie widział Boga.” (3 Jan 11 BR).

6. Jak Bóg ocenia kolejny „owoc Ducha” z Gal 5,22 – WIERNOŚĆ?
    Łk 16,10; por. Tyt 2,9.10

„Kto w drobnej rzeczy jest wierny, ten i w wielkiej będzie wierny; a kto w drobnej rzeczy jest nieuczciwy, ten i w wielkiej nieuczciwy będzie.” (Łk 16,10 BT4);

„Wierny w pomniejszej rzeczy i w wielkiej jest wierny, a kto w pomniejszej niesprawiedliwy i w wielkiej jest niesprawiedliwy.” (Łk 16,10 BPD);

„Słudzy niech będą ulegli swoim panom we wszystkim, niech będą chętni, nie przeciwstawiają się, niech sobie niczego nie przywłaszczają, ale niech im dochowują całkowitej, niezawodnej wierności, aby we wszystkim byli ozdobą nauki Zbawiciela naszego, Boga.” (Tyt 2,9.10 BW);

„Niewolnicy niech zawsze z ochotą i bez sprzeciwu okazują posłuszeństwo swoim panom; niech nie zagarniają niczego dla siebie, lecz w pełni dochowują im wierności. W ten sposób całą swoją postawą poświadczą chlubnie to, co mówi Bóg, nasz Zbawca.” (Tyt 2,9.10 WSP).

Uwaga: Wierność (gr. pistis) jest słowem występującym powszechnie w grece świeckiej na określenie człowieka godnego zaufania. Jest to cecha człowieka, na którym można polegać.

7. Jakie ostrzeżenie zawiera jedna z przypowieści Jezusa Chrystusa?
    Mt 24,45-51; por. 1 Kor 4,1.2

„Któż jest tym sługą wiernym i roztropnym, którego pan ustanowił nad swoją służbą, żeby na czas rozdawał jej żywność? Szczęśliwy ów sługa, którego pan, gdy wróci, zastanie przy tej czynności. Zaprawdę powiadam wam: Postawi go nad całym swoim mieniem. Lecz jeśli taki zły sługa powie sobie w duszy: Mój pan się ociąga, i zacznie bić swoje współsługi, i będzie jadł i pił z pijakami, to nadejdzie pan tego sługi w dniu, kiedy się nie spodziewa, i o godzinie, której nie zna. Każe go ćwiartować i z obłudnikami wyznaczy mu miejsce. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.” (Mt 24,45-51 BT2);

„Niech więc uważają nas ludzie za sługi Chrystusa i za szafarzy tajemnic Bożych. A od szafarzy już tutaj się żąda, aby każdy z nich był wierny.” (1 Kor 4,1.2 BT2);

„Niechaj zatem ludzie widzą w nas skromne sługi Chrystusa i szafarzy tajemnic Bożych. Otóż wszystkim, czego żąda się od szafarza, jest to, aby okazał się wiernym.” (1 Kor 4,1.2 Kow).

Owoce Ducha Świętego cz.II

Lekcja 50 ------- 16.12.2017 r.

Tekst przewodni: Łk 24,36

„Kiedy o tym rozmawiali, On sam stanął wśród nich. I mówi im: Pokój wam!” (Łk 24,36 BP). 

1. Jak  wysoko  ocenia Bóg ludzi,  którzy posiadają dwa kolejne  „owoce  Ducha”  -  POKÓJ i CIERPLIWOŚĆ (Gal. 5,22)?
    1 Ptr 3,4; por. Przyp. Sal. 16,32

(„Owocem zaś Ducha są: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność.” - Gal 5,22)

„Lecz ukryty wewnętrzny człowiek z niezniszczalnym klejnotem łagodnego i cichego ducha, który jedynie ma wartość przed Bogiem.” (1 Ptr 3,4 BW);

„ale wnętrze serca człowieka o nienaruszalnym spokoju i łagodności ducha, który jest tak cenny wobec Boga.” (1 Ptr 3,4 BT4);

„Zabiegajcie raczej o wasze wewnętrzne piękno, o spokój i łagodność ducha - rzeczy tak bardzo cenne w oczach Boga.” (1 Ptr 3,4 BR);

„Więcej wart jest cierpliwy niż bohater, a ten, kto opanowuje siebie samego, więcej znaczy niż zdobywca miasta.” (Przyp. Sal. 16,32 BW);

„Więcej wart cierpliwy niż siłacz, ten, kto panuje nad sobą, wart więcej niż zdobywca miasta.’ (Przyp. Sal 16,32 Pau).   

2. Na czym  opiera się pokój dzieci Bożych,  żyjących niejednokrotnie w trudnych warunkach, a często wystawianych także na rozliczne niebezpieczeństwa?
    Ps 112,5-7; por. Łk 21,9.25-28

„Szczęśliwy mąż, który się lituje i pożycza, Prowadzi swe sprawy zgodnie z prawem, Bo nigdy się nie zachwieje: Sprawiedliwy nigdy nie będzie zapomniany. Nie boi się złej wieści, Serce jego jest mocne, ufa Panu.” (Ps 112,5-7 BW);

„Gdy zaś usłyszycie o wojnach i rozruchach, nie lękajcie się; to bowiem musi stać się najpierw, lecz nie zaraz potem będzie koniec. (…) I będą znaki na słońcu, księżycu i na gwiazdach, a na ziemi lęk bezradnych narodów, gdy zahuczy morze i fale. Ludzie omdlewać będą z trwogi w oczekiwaniu tych rzeczy, które przyjdą na świat, bo moce niebios poruszą się. I wówczas ujrzą Syna Człowieczego, przychodzącego w obłoku z mocą i wielką chwałą. A gdy się to zacznie dziać, wyprostujcie się i podnieście głowy swoje, gdyż zbliża się odkupienie wasze.” (Łk 21,9.25-28 BW);

„I nie trwóżcie się, gdy posłyszycie o wojnach i przewrotach. To najpierw musi się stać, ale nie zaraz nastąpi koniec. (…) Będą znaki na słońcu, księżycu i gwiazdach, a na ziemi trwoga narodów bezradnych wobec szumu morza i jego nawałnicy. Ludzie mdleć będą ze strachu, w oczekiwaniu wydarzeń zagrażających ziemi. Albowiem moce niebios zostaną wstrząśnięte. Wtedy ujrzą Syna Człowieczego, nadchodzącego w obłoku z wielką mocą i chwałą. A gdy się to dziać zacznie, nabierzcie ducha i podnieście głowy, ponieważ zbliża się wasze odkupienie.” (Łk 21,9.25-28 BT2).

3. Co Pan Jezus obiecał wszystkim swoim naśladowcom?
    Jan 14,27

„Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam. Nie tak jak daje świat, Ja wam daję. Niech się nie trwoży serce wasze ani się lęka!” (Jan 14,27 BT4).

4. Jakie Boże obietnice są podstawą naszego spokojnego i ufnego oczekiwania?
    Jan 14,1-3; 16,33; Mt 28,20

„Niech nie trwoży się wasze serce. Wierzycie w Boga - i we Mnie wierzcie! W domu Ojca mego jest mieszkań wiele. Gdyby tak nie było, powiedziałbym wam o tym, bo idę przygotować wam miejsce. A kiedy odejdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę znowu i zabiorę was do siebie, abyście i wy tam byli, gdzie Ja jestem.” (Jan 14,1-3 BP);

„Niech się nie trwoży wasze serce; wierzcie w Boga i we Mnie wierzcie! W domu mojego Ojca jest wiele mieszkań; gdyby tak nie było, byłbym wam powiedział — bo przecież idę przygotować wam miejsce. A gdy pójdę i przygotuję wam miejsce, przyjdę znowu i wezmę was do siebie, abyście i wy byli tam, gdzie Ja jestem.” (Jan 14,1-3 BPD);

„To powiedziałem wam, abyście we mnie pokój mieli. Na świecie ucisk mieć będziecie, ale ufajcie, Ja zwyciężyłem świat.” (Jan 16,33 BW);

„Nauczajcie ich, aby zachowywali wszystko, co wam nakazałem. A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do końca świata” (Mt 28,20 Pau). 

5. Od czego w znacznej mierze zależy pokój naszych serc?
    Rz 12,17-21; DzAp 24,16

„Nikomu złem za złe nie oddawajcie, starajcie się o to, co jest dobre w oczach wszystkich ludzi. Jeśli można, o ile to od was zależy, ze wszystkimi ludźmi pokój miejcie. Najmilsi! Nie mścijcie się sami, ale pozostawcie to gniewowi Bożemu, albowiem napisano: Pomsta do mnie należy, Ja odpłacę, mówi Pan. Jeśli tedy łaknie nieprzyjaciel twój, nakarm go; jeśli pragnie, napój go; bo czyniąc to, węgle rozżarzone zgarniesz na jego głowę. Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj.” (Rz 12,17-21 BW);

„Dlatego staram się usilnie o to, abym zawsze miał czyste sumienie wobec Boga i ludzi.” (DzAp 24,16 BP).

6. Jak ważną cechą jest „siostra” cierpliwości – WYTRWAŁOŚĆ?
    Obj 14,12; por. Hbr 10,35-39

„Tu się okazuje wytrwałość świętych, tych, którzy strzegą przykazań Boga i wiary Jezusa.” (Obj 14,12 BT4);

„Tuć jest cierpliwość świętych, tuć są ci, którzy chowają przykazania Boże i wiarę Jezusową.” (Obj 14,12 BG);

„Nie porzucajcie więc ufności waszej, która ma wielką zapłatę. Albowiem wytrwałości wam potrzeba, abyście, gdy wypełnicie wolę Bożą, dostąpili tego, co obiecał. Bo jeszcze tylko mała chwila, a przyjdzie Ten, który ma przyjść, i nie będzie zwlekał; a sprawiedliwy mój z wiary żyć będzie; lecz jeśli się cofnie, nie będzie dusza moja miała w nim upodobania. Lecz my nie jesteśmy z tych, którzy się cofają i giną, lecz z tych, którzy wierzą i zachowują duszę.” (Hbr 10,35-39 BW). 

Uwaga: Greckie słowo, makrotimia (cierpliwość) z tekstu Gal 5,22 oznacza cierpliwość i konsekwencję; jest to rodzaj zwycięskiej cierpliwości. Nowy Testament używa tego słowa na określenie postępowania Boga wobec ludzi (por. Rz 2,4; 9,22; 1 Tym 1,16). Gdyby Bóg postępował tak, jak czasami postępują ludzie, nasz świat już dawno przestałby istnieć. W swoim postępowaniu wobec bliźnich, powinniśmy naśladować tę miłującą, przebaczającą i cierpliwą postawę Boga wobec nas samych. Z kolei greckie słowo hypomene (wytrwałość) użyte m.in. w Obj 14,12 oznacza wytrwałość – uparte, niepokonane mimo porażek i zawodów – dążenie do wytyczonego celu.

Do uwagi:
„Albo może lekceważysz bogactwo jego dobroci i cierpliwości, i pobłażliwości, nie zważając na to, że dobroć Boża do upamiętania cię prowadzi?” (Rz 2,4 BW);
„A cóż, jeśli Bóg, chcąc okazać gniew i objawić moc swoją, znosił w wielkiej cierpliwości naczynia gniewu przeznaczone na zagładę.” (Rz 9,22 BW);
„Ale dlatego miłosierdzia dostąpiłem, aby na mnie pierwszym Jezus Chrystus okazał wszelką cierpliwość dla przykładu tym, którzy mają weń uwierzyć ku żywotowi wiecznemu.” (1 Tym 1,16 BW). 

7. Czym charakteryzuje się  końcowy czas istnienia świata i o co w związku z tym powinniśmy się starać?
    Mt 24,12.13

„A ponieważ bezprawie się rozmnoży, przeto miłość wielu oziębnie. A kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony.” (Mt 24,12.13 BW).

Owoce Ducha Świętego cz. I

Lekcja 49 - 09.12.2017 r.

Tekst przewodni: 1 Tes 5,16

„Zawsze się radujcie.” (1 Tes 5,16 BW);

„Bądźcie zawsze radosnego usposobienia.” (1 Tes 5,16 Kow).

1. Co jest pierwszym z „owoców Ducha”?
    Gal 5,22

„Owocem zaś Ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność.” (Gal 5,22).

UWAGA: Język grecki posiada cztery wyrażenia na określenie miłości: a. „eros” - to miłość mężczyzny do kobiety, oparta na pożądaniu. Słowo to nie występuje w Nowym Testamencie; b. „filia” - to ciepłe uczucie wobec najbliższych, będące wyrażeniem naszego serca; c. „storge” - oznacza serdeczność i jest używane na określenie miłości rodziców do dzieci; d. „agape” - to określenie niezwyciężonej życzliwości. Gdy w sercu będziemy mieli tę miłość, to bez względu na to, jaką krzywdę nam ktoś wyrządzi, i jak bardzo nas upokorzy, zawsze będziemy dla niego pragnęli najwyższego dobra. To jest właśnie to o czym pisze autor Listu.

2. Jak ważną cechą jest miłość, czego ona jest dowodem i świadectwem?
    Jan 13,34.35; 15,9-13

„Daję wam nowe przykazanie: Miłujcie się wzajemnie; miłujcie jedni drugich tak, jak was umiłowałem. Po tym wszyscy poznają, że jesteście moimi uczniami, jeśli jedni drugich darzyć będziecie miłością.” (Jan 13,34.35 BPD);

„Jak Ojciec Mnie umiłował, tak i Ja was umiłowałem. Wytrwajcie w mojej miłości! Jeżeli będziecie przestrzegali moich przykazań, wytrwacie w mojej miłości, tak jak Ja przestrzegałem przykazań mego Ojca i trwam w Jego miłości. To wam powiedziałem, abyście dzielili ze Mną moją radość i aby wasza radość była pełna. A to jest moje przykazanie: Miłujcie się wzajemnie, jak Ja was umiłowałem. Nikt nie ma większej miłości od tego, kto oddaje życie za przyjaciół." (Jan 15,9-13 BP).

3. Czego należy się wystrzegać, gdy chodzi o manifestowanie (okazywanie) miłości?
    Rz 12,9.10; por. 1 Jana 3,18

„Miłość niech będzie bez obłudy! Miejcie wstręt do złego, podążajcie za dobrem! W miłości braterskiej nawzajem bądźcie życzliwi! W okazywaniu czci jedni drugich wyprzedzajcie!” (Rz 12,9.10 BT4);

„Miłość wasza niech będzie szczera, bez obłudy. Brzydząc się złem, wybierajcie dobro. Kochajcie się wzajemnie jak bracia. Prześcigajcie się w okazywaniu sobie szacunku.” (Rz 12,9.10 WSP);

„Dzieci, nie miłujmy słowem i językiem, lecz czynem i prawdą.” (1 Jana 3,18). 

4. Do jakiego duchowego poziomu powinien dorastać naśladowca Jezusa Chrystusa?
    Mt 5,43-48

„Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego bliźniego, a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził. A Ja wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują; tak będziecie synami Ojca waszego, który jest w niebie; ponieważ On sprawia, że słońce Jego wschodzi nad złymi i nad dobrymi, i On zsyła deszcz na sprawiedliwych i niesprawiedliwych. Jeśli bowiem miłujecie tych, którzy was miłują, cóż za nagrodę mieć będziecie? Czyż i celnicy tego nie czynią? I jeśli pozdrawiacie tylko swych braci, cóż szczególnego czynicie? Czyż i poganie tego nie czynią? Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski.” (Mt 5,43-48).

5. Do czego zachęca nas ap. Paweł, wskazując na drugi „owoc Ducha” - RADOŚĆ (Gal 5,22)?
    Flp 4,4-7

„Weselcie się zawsze w Panu, po wtóre mówię, weselcie się. Skromność wasza niech będzie znana wszystkim ludziom: Pan blisko jest. O nic się nie troszczcie, lecz w każdej modlitwie i błaganiu z podzięką niech prośby wasze będą Bogu wiadome. A pokój boży, który przewyższa wszelki umysł, niechaj strzeże serc waszych i myśli waszych w Chrystusie Jezusie.” (Flp 4,4-7 JW);

„Cieszcie się zawsze w Panu. Jeszcze raz powiem: Cieszcie się. Wasza uczciwość niech się da poznać wszystkim ludziom. Pan jest blisko. Ani jeden niech się nie troszczy, ale w każdej modlitwie i prośbie z dziękczynieniem, niechaj wasze żądania będą poznane w obecności Boga. A pokój Boga, który przewyższa każdy sposób myślenia, będzie stał na straży waszych serc oraz waszych zamiarów w Jezusie Chrystusie.” (Flp 4,4-7 NBG);

„Radujcie się zawsze w Panu; jeszcze raz powtarzam: radujcie się! Niech będzie znana wszystkim ludziom wasza wyrozumiała łagodność: Pan jest blisko! O nic się już zbytnio nie troskajcie, ale w każdej sprawie wasze prośby przedstawiajcie Bogu w modlitwie i błaganiu z dziękczynieniem! A pokój Boży, który przewyższa wszelki umysł, będzie strzegł waszych serc i myśli w Chrystusie Jezusie.” (Flp 4,4-7 BT4).

6. Co jest podstawowym powodem naszej radości?
    1 Jan 3,1.2; por. Ps 149,2

„Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. Świat zaś dlatego nas nie zna, że nie poznał Jego. Umiłowani, obecnie jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze się nie ujawniło, czym będziemy. Wiemy, że gdy się objawi, będziemy do Niego podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest.” (1 Jan 3,1.2 BT2);

„Patrzcie, jaką wielką miłość okazał nam Ojciec, dzięki której nazywamy się dziećmi Bożymi i rzeczywiście nimi jesteśmy. Świat nie uznaje nas, bo nie poznał go jako Ojca. Kochani, teraz jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze nie okazało się w pełni, czym będziemy; wiemy jednak, że gdy Chrystus znów się objawi, staniemy się podobni do niego, bo ujrzymy go, jakim jest w istocie.” (1 Jan 3,1.2 WSP);

„Niech weseli się Izrael ze Stwórcy swego, Dzieci Syjonu niech się radują z króla swego!” (Ps 149,2 BW);

„Niech Izrael się cieszy swym Stwórcą, niech synowie Syjonu radują się swym Królem.” (Ps 149,2 BT4).

7. W jakim miejscu wzrasta i umacnia się radość ludu Bożego?
    Ps 122,1.2; por. Hbr 10,24.25

„Pieśń stopni. Dawidowa. Uradowałem się, gdy mi powiedziano: Pójdziemy do domu Jahwe! Już stoją nasze nogi w twych bramach, o Jeruzalem.” (Ps 122,1.2 BT2);

„Pieśń pielgrzymia Dawida .Radowałem się tymi, którzy mi mówili: Pójdziemy do domu WIEKUISTEGO. Nasze nogi stanęły w twoich bramach, Jeruszalaim.” (Ps 122,1.2 NBG);

„Troszczmy się o siebie wzajemnie, by się zachęcać do miłości i do dobrych uczynków. Nie opuszczajmy naszych wspólnych zebrań, jak się to stało zwyczajem niektórych, ale zachęcajmy się nawzajem, i to tym bardziej, im wyraźniej widzicie, że zbliża się dzień.” (Hbr 10,24.25 BT4);

„Bądźmy wzajemnie za siebie odpowiedzialni, dążąc do gorliwej miłości i dobrych uczynków. Nie zaniedbujmy wspólnych zgromadzeń, jak się to stało zwyczajem niektórych. Natomiast zachęcajmy się wzajemnie, im bardziej widzimy, że zbliża się Dzień Pana.” (Hbr 10,24.25 Pau);

„Okazujmy staranie jedni o drugich, zachęcajmy się do wzajemnej miłości i do spełniania dobrych uczynków. Nie opuszczajmy naszych wspólnych zebrań, jak to już niektórzy zwykli czynić, ale zachęcajmy się wzajemnie [do udziału w nich], i to tym bardziej, im bardziej jesteśmy przekonani, że zbliża się dzień [Pański].” (Hbr 10,24.25 BR).

SZABAT – Święty Dzień Świętego Boga

Lekcja 48 ------- 02.12.2017 r.

Tekst przewodni: Mk 2,28

„Tak więc Syn Człowieczy jest Panem również i sabatu.” (Mk 2,28 BW). 

1. Jakim    dniem   zamknął    Pan    Bóg   Tydzień   Stworzenia   i   po   czym   poznajemy,    że siedmiodniowy tygodniowy cykl określał życie ludzkie od najdawniejszych czasów?
    1 Mjż 2,1-3; 7,4.10; 8,10.12

„Tak zostały ukończone niebo i ziemia oraz cały ich zastęp. I ukończył Bóg w siódmym dniu dzieło swoje, które uczynił, i odpoczął dnia siódmego od wszelkiego dzieła, które uczynił. I pobłogosławił Bóg dzień siódmy, i poświęcił go, bo w nim odpoczął od wszelkiego dzieła swego, którego Bóg dokonał w stworzeniu.” (1 Mjż 2,1-3 BW);

„I spełnione były niebo i ziemia i wszystek zastęp ich. I skończył Bóg dnia siódmego dzieło Swoje, które uczynił, i odpoczął dnia siódmego, po całém dziele Swojém, które uczynił. I pobłogosławił Bóg dzień siódmy i poświęcił go; albowiem w nim zaprzestał Bóg czynić wszystkie dzieła Swoje, które stworzył.” „(1 Mjż 2,1-3 Tora I. Cylkowa);

„Albowiem za siedem dni sprawię, że będzie padał na ziemię deszcz przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy. W ten sposób zgładzę z powierzchni ziemi wszelką istotę, jaką powołałem do bytu. (…) Po upływie siedmiu dni wody potopu spadły na ziemię.” (1 Mjż 7,4.10 BP);

„Gdyż po dodatkowo siedmiu dniach, przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy, spuszczę na ziemię deszcz oraz zgładzę z oblicza ziemi wszelki byt, który utworzyłem. (…) A po siedmiu dniach stało się, że na ziemi nastały wody potopu.” (1 Mjż 7,4.10 NBG);

„Po kolejnych siedmiu dniach znów wypuścił gołębicę z arki. (…) Odczekał kolejne siedem dni i znów wypuścił gołębicę. Tym razem już nie powróciła." (1 Mjż 8,10.12 BR).

2. Poprzez  jakie  wydarzenia  potwierdzona  została świętość  Sabatu,  zanim na Synaju został ogłoszony Dekalog, i co się stało, gdy niektórzy Izraelici zlekceważyli dzień święty?
    2 Mjż 16,14-30

„Gdy się warstwa rosy uniosła ku górze, wówczas na pustyni leżało coś drobnego, ziarnistego, niby szron na ziemi. a widok tego synowie Izraela pytali się wzajemnie: Co to jest? - gdyż nie wiedzieli, co to było. Wtedy powiedział do nich Mojżesz: To jest chleb, który daje wam Jahwe na pokarm. o zaś nakazał wam Jahwe: Każdy z was zbierze dla siebie według swej potrzeby, omer na głowę. Każdy z was przyniesie według liczby osób, które należą do jego namiotu. Synowie Izraela uczynili tak i zebrali jedni dużo, drudzy mało. Gdy mierzyli swój zbiór omerem, to ten, który zebrał wiele, nie miał nic zbywającego, kto zaś za mało zebrał, nie miał żadnego braku. [Okazało się, że] każdy zebrał według swych potrzeb. Następnie Mojżesz powiedział do nich: Niechaj nikt nie pozostawia nic z tego do następnego rana. Niektórzy nie posłuchali Mojżesza i pozostawili trochę na następne rano. Jednak tworzyły się robaki i nastąpiło gnicie. I rozgniewał się na nich Mojżesz. Zbierali to każdego rana, każdy według swych potrzeb. Lecz gdy słońce goręcej przygrzewało, topniało. W szóstym zaś dniu zbierali podwójną ilość pożywienia, dwa omery na każdego. I przybyli wszyscy przełożeni zgromadzenia, i donieśli to Mojżeszowi. A on rzekł do nich: Oto, co Jahwe chciał wam powiedzieć: Dniem świętym spoczynku, szabatem poświęconym dla Jahwe, jest dzień jutrzejszy. Upieczcie, co chcecie upiec, i ugotujcie, co chcecie ugotować. Wszystko zaś, co wam zbywa, odłóżcie na dzień następny. I odłożyli na następny dzień według nakazu Mojżesza. I nie nastąpiło gnicie, ani też nie tworzyły się tam robaki. Mojżesz powiedział: Jedzcie to dzisiaj, albowiem dzisiaj jest szabat ku czci Jahwe! Dzisiaj nie znajdziecie tego na polu. Przez sześć dni możecie zbierać, jednak w dniu siódmym jest szabat i nie będzie nic tego dnia. Niektórzy z ludu wyszli siódmego dnia, aby zbierać, ale nie znaleźli nic. Wówczas Jahwe powiedział do Mojżesza: Jakże długo jeszcze będziecie się wzbraniali zachowywać moje nakazy i moje prawa? Patrzcie! Jahwe nakazał wam szabat i dlatego w szóstym dniu dał wam pokarm na dwa dni. Każdy przeto z was pozostanie w domu! W dniu siódmym żaden z was niech nie opuszcza swego miejsca zamieszkania. I stosownie do tego lud obchodził dnia siódmego szabat.” (2 Mjż 16,14-30 BT2).

Uwaga:  Świętość Sabatu została potwierdzona poprzez potrójny cud. Cud pierwszy – manny nie można było zostawiać z dnia na dzień, gdyż się psuła, jednak pozostawiona na Sabat, zachowywała świeżość; cud drugi – w szóstym dniu padała podwójna ilość manny; cud trzeci – w Sabat manna nie padała.

3. Jak brzmi czwarte Przykazanie Dekalogu, i jak Bóg uzasadnił świętość Sabatu?
    2 Mjż 20,8-11

„Pamiętaj, abyś święcił dzień szabatu. (Sześć dni masz pracować i wykonywać wszelkie twoje zajęcia, lecz dzień siódmy jest szabatem na cześć Jahwe, twego Boga. Nie wolno [wtedy] wykonywać żadnego zajęcia ani tobie, ani twemu synowi czy córce, ani słudze czy służebnicy, ani bydlęciu, ani obcemu, który przebywa w obrębie twoich bram. Jahwe bowiem uczynił w sześciu dniach niebo i ziemię, morze i to wszystko, co jest w nich, a odpoczął w siódmym dniu. Dlatego pobłogosławił Jahwe dzień szabatu i uczynił go świętym).” (2 Mjż 20,8-11 BT2);

„Pamiętaj na dzień Sabbatu, abyś go święcił. Sześć dni pracuj, i wykonywaj wszelką robotę twoję; ale dzień siódmy Sabbat Wiekuistemu, Bogu twojemu: nie czyń żadnej roboty, ani ty, ani syn, ani córka, ani sługa, ani służebnica twoja, ani bydło twoje, ani przychodzień, który w bramach twoich. Gdyż w sześciu dniach stworzył Wiekuisty niebo i ziemię, morze i wszystko, co w nich, a odpoczął dnia siódmego. Przeto pobłogosławił Wiekuisty dzień siódmy i poświęcił go.” (2 Mjż 20,8-11 Tora I. Cylkowa);

„Pamiętaj, abyś dzień sobotni święcił. Sześć dni robić będziesz i będziesz wykonywał wszystkie roboty twoje; ale dnia siódmego sabat Pana, Boga twego, jest: nie będziesz wykonywał weń żadnej roboty, ty i syn twój, i córka twoja, sługa twój i służebnica twoja, bydlę twoje i gość, który jest między bramami twymi. Przez sześć dni bowiem czynił Pan niebo i ziemię, i morze, i wszystko, co w nich jest, a odpoczął dnia siódmego; i dlatego pobłogosławił Pan dniowi sobotniemu i po święcił go.” (2 Mjż 20,8-11 JW).

4. Jaką szczególną rolę odgrywa Sabat w relacjach między Bogiem a Jego ludem?
    Ezech 20,20; por. Iz 56,6.7; 58,13.14

„Sabaty też moje święćcie, i będą znakiem między mną i między wami, abyście wiedzieli żem Ja Pan, Bóg wasz.” (Ezech 20,20 BG);

„Święćcie moje szabaty, niech będą one znakiem między mną a wami, aby wiedziano, że Ja jestem Jahwe, wasz Bóg.” (Ezech 20,20 BP);

„A cudzoziemców, którzy przyłączyli się do PANA, aby mu służyć, miłować imię PANA i być jego sługami, wszystkich przestrzegających szabatu, by go nie bezcześcić, i trzymających się mojego przymierza; Tych przyprowadzę na swoją świętą górę i rozraduję ich w swoim domu modlitwy. Ich całopalenia i ofiary będą przyjęte na moim ołtarzu, bo mój dom będzie nazywany domem modlitwy dla wszystkich narodów.” (Iz 56,6.7 UBG);

„Cudzoziemców zaś, którzy się przyłączyli do Jahwe, ażeby Mu służyć i ażeby miłować imię Jahwe i zostać Jego sługami - wszystkich zachowujących szabat bez pogwałcenia go i trzymających się mocno mojego przymierza, przyprowadzę na moją Świętą Górę i rozweselę w moim domu modlitwy. Całopalenia ich oraz ofiary będą przyjęte na moim ołtarzu, bo dom mój będzie nazwany domem modlitwy dla wszystkich narodów.”  (Iz 56,6.7 BT2);

„Jeżeli powstrzymasz swoją nogę od bezczeszczenia sabatu, aby załatwić swoje sprawy w moim świętym dniu, i będziesz nazywał sabat rozkoszą, a dzień poświęcony Panu godnym czci, i uczcisz go nie odbywając w nim podróży, nie załatwiając swoich spraw i nie prowadząc pustej rozmowy, wtedy będziesz się rozkoszował Panem, a Ja sprawię, że wzniesiesz się ponad wyżyny ziemi, i nakarmię cię dziedzictwem twojego ojca, Jakuba, bo usta Pana to przyrzekły.” (Iz 58,13.14 BW);

„Jeśli powściągniesz twe nogi od przekraczania szabatu, żeby w dzień mój święty spraw swych nie załatwiać, jeśli nazwiesz szabat rozkoszą, a dzień święty Jahwe - czcigodnym, jeśli go uszanujesz przez unikanie podróży, tak by nie przeprowadzać swej woli ani nie omawiać spraw swoich, wtedy znajdziesz twą rozkosz w Jahwe. Ja cię powiodę w triumfie przez wyżyny kraju, karmić cię będę dziedzictwem Jakuba, twojego ojca. Albowiem usta Jahwe to wyrzekły.” (Iz 58,13.14 BT2).

5. Jakie ważne oświadczenie złożył przy pewnej okazji Pan Jezus? Co to oznacza?
    Mk 2,23-28 

„I stało się, że w szabat przechodził pośród zbóż. Po drodze Jego uczniowie zaczęli zrywać kłosy. Wtedy faryzeusze zwrócili Mu uwagę: Spójrz! Dlaczego w szabat robią to, czego nie wolno? Odpowiedział im: Czy nigdy nie czytaliście, co zrobił Dawid, gdy był w potrzebie i był głodny, on i ci, którzy byli z nim? Jak wszedł do domu Bożego za Abiatara, arcykapłana, i jadł chleby ofiarne, które wolno jeść tylko kapłanom, i dał również tym, którzy byli z nim? Powiedział im też: Szabat został pomyślany dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu. Tak więc Syn Człowieczy jest Panem także i szabatu.” (Mk 2,23-28 BPD).

6. Z  jakich  słów  Zbawiciela  wynika,  że  tak,  jak dla ludu Bożego Sabat był dniem świętym, pozostał nim dla chrześcijan wiele lat po Jego śmierci?
    Mt 24,15-21

„Gdy więc ujrzycie na miejscu świętym ohydę spustoszenia, którą przepowiedział prorok Daniel - kto czyta, niech uważa - wtedy ci, co są w Judei, niech uciekają w góry; kto jest na dachu, niech nie schodzi, aby co wziąć z domu swego; a kto jest na roli, niech nie wraca, by zabrać swój płaszcz. Biada też kobietom brzemiennym i karmiącym w owych dniach. Módlcie się tylko, aby ucieczka wasza nie wypadła zimą albo w sabat. Wtedy bowiem nastanie wielki ucisk, jakiego nie było od początku świata aż dotąd, i nie będzie.” (Mt 24,15-21 BW).

7. Czy wydarzenia,  o jakich  sprawozdaje Łukasz w  13.  rozdziale księgi Dziejów,  świadczą o tym, że Kościół Apostolski za dzień święty uznawał niedzielę?
    DzAp 13,14-16.42-46

„Następnie opuścili Perge, przybyli do Antiochii Pizydyjskiej, gdzie w dzień szabatu udali się do synagogi i usiedli. Kiedy przeczytano urywek z Prawa i Proroków, przełożeni synagogi zwrócili się do nich: "Bracia! Jeśli chcecie przekazać jakieś słowo pociechy ludowi – mówcie". Na to wstał Paweł, dał znak ręką i przemówił: "Izraelici i bojący się Boga, słuchajcie! (…) Rozchodzący się prosili, by w następny szabat przemawiali do nich na ten sam temat. Po rozejściu się zebranych wielu Żydów i pobożnych prozelitów towarzyszyło dalej Pawłowi i Barnabie, którzy rozmawiając z nimi, starali się ich zachęcać do wytrwania w łasce Bożej. W następny zaś szabat zebrało się już prawie całe miasto, aby słuchać słowa Bożego.Na widok tłumów zazdrość ogarnęła Żydów, którzy rzucając bluźnierstwa, sprzeciwiali się słowom Pawła. Na to Paweł i Barnaba otwarcie odpowiedzieli: "To wam najpierw powinno być głoszone słowo Boże, skoro jednak je odrzucacie, sami uważacie się za niegodnych życia wiecznego, dlatego zwracamy się do pogan.” (DzAp 13,14-16.42-46 BP);

„Ale oni przeszedłszy Pergę, przyszli do Antiochii Pizydyjskiej; a wszedłszy do synagogi w dzień Sobotni, usiedli. Po odczytaniu zaś Zakonu i Proroków, posłali do nich przełożeni synagogi, mówiąc: Mężowie bracia, jeśli macie jakie słowo zachęty do ludu, to mówcie. A Paweł powstawszy, i ręką milczenie nakazawszy, rzekł: Mężowie izraelscy, i którzy boicie się Boga, słuchajcie: (…) Gdy zaś oni wychodzili, proszono, aby w następny szabat mówili też do nich słowa. A gdy rozeszło się zgromadzenie, poszło wielu z Żydów i z nabożnych prozelitów za Pawłem i Barnabą, którzy mówiąc, zachęcali ich, aby trwali w łasce Bożej. W następny znów szabat prawie całe miasto zebrało się dla słuchania słowa Bożego. Lecz Żydzi widząc rzesze, napełnieni zazdrością, i bluźniąc sprzeciwiali się temu, co Paweł powiadał.  Wtedy Paweł i Barnaba śmiało rzekli: Wam trzeba było najpierw opowiadać słowo Boże; ale ponieważ je odrzucacie, i osądzacie się sami za niegodnych wiecznego życia, oto zwracamy się do pogan.” (DzAp 13,14-16.42-46 JW).