Służba Boża w Starym Przymierzu

Tekst pamięciowy: Hbr 10,11

„A każdy kapłan sprawuje codziennie swoją służbę i składa wiele razy te same ofiary, które nie mogą w ogóle zgładzić grzechów.” (Hbr 10,11 BW);

„Każdy kapłan zjawia się dzień w dzień do pełnienia swej służby i składa po wiele razy te same ofiary, które nigdy przecież nie mają mocy gładzenia grzechów.” (Hbr 10,11 Kow).

1. Komu powierzył Bóg służbę w Świątyni?
4 Mjż 8,5-11

„Jahwe przemówił do Mojżesza: Wyłącz lewitów spośród synów Izraela i oczyść ich. Ażeby zaś oczyścić ich, uczyń z nimi tak: pokrop ich wodą oczyszczenia, a oni niech ogolą całe ciało swoje i wypiorą swe szaty. Tak oczyszczą się. Potem wezmą młode cielę wraz z ofiarą z mąki zagniecionej z oliwą. Drugie cielę weźmiesz [sam] na ofiarę przebłagalną. Następnie zbierzesz lewitów przed Namiotem Zjednoczenia i zgromadzisz całą społeczność synów Izraela. Lewitów powiedziesz przed Jahwe, a synowie Izraela włożą na nich swe ręce. Aaron zaś w imieniu synów Izraela dokona obrzędowego gestu ofiarowania lewitów Jahwe; odtąd będą przeznaczeni do pełnienia posługi dla Jahwe.” (4 Mjż 8,5-11 BP);

„I dalej mówił Jahwe do Mojżesza tymi słowami: Wyłącz spośród synów Izraela lewitów i poddaj ich oczyszczeniu. Oczyszczenia dokonasz w taki sposób: pokropisz ich wodą przebłagania, każesz im dokładnie ogolić całe ciało i dokładnie wyprać ubrania. W ten sposób niech dokonają oczyszczenia. Potem niech złożą ofiarę całopalenia z cielca, a mąkę zmieszaną z oliwą - jako ofiarę z potraw. Ty zaś weźmiesz drugiego cielca i złożysz go na ofiarę przebłagalną za grzechy. Następnie każesz lewitom przyjść do Namiotu Spotkania i zwołasz tam zgromadzenie wszystkich synów Izraela. Potem polecisz lewitom stanąć przed Jahwe, a synowie Izraela położą na nich swoje ręce. I złoży Aaron lewitów - jako ofiarę kołysania dla Jahwe - w imieniu synów Izraela, przeznaczając ich na służbę dla Jahwe.” (4 Mjż 8,5-11 BR).

2. Jaki był podział obowiązków i jak zorganizowana została służba?
4 Mjż 3,10; 18,17; 4 Mjż 4,4; 4 Mjż 4,24-28; 4 Mjż 4,29

„Aaronowi i jego synom zlecisz, by pełnili powierzoną im służbę kapłańską. Gdyby się zbliżył ktoś niepowołany, ma być ukarany śmiercią.” (4 Mjż 3,10 BT);

„Powołasz Aarona i jego synów do pełnienia ich posług kapłańskich. Ktokolwiek inny zbliży się do przybytku, zostanie ukarany śmiercią.” (4 Mjż 3,10 BR);

„Nie będziesz jednak składał okupu za pierworodne cielca ani owcy, ani kozy: są one już święte. Rozlejesz ich krew na ołtarzu i spalisz ich tłuszcz w ogniu na woń miłą dla Jahwe.” (4 Mjż 18,17 BR);

„Lecz pierworodnego z bydła lub pierworodnego z owiec lub pierworodnego z kóz nie będziesz wykupywał; są one święte: ich krwią skropisz ołtarz, tłuszcz ich spalisz jako ofiarę ogniową, woń przyjemną dla Pana.” (4 Mjż 18,17 BW);

„A oto, na czym będzie polegać służba synów Kehata w Namiocie Spotkania: na nich będzie spoczywać troska o rzeczy najświętsze.” (4 Mjż 4,4 BR);

„Oto przedmiot służby synów Kehatha w Przybytku Zboru święte świętych.” (4 Mjż 4,4 NBG);

„Służba rodów Gerszonitów będzie polegała na następujących posługach i noszeniu: będą nosić maty Przybytku, Namiot Zjednoczenia wraz z jego pokrowcem i pokrowcem borsuczym, okrywającym go z wierzchu, kotarę od wejścia do Namiotu Zjednoczenia, zasłony dziedzińca, kotarę od wejścia na dziedziniec otaczający wokół Przybytek i ołtarz, sznury i wszystkie narzędzia potrzebne do pracy przy nich. Niech więc wykonują wszystko, co jest do zrobienia. Synowie Gerszona będą pełnić swą służbę pod rozkazami Aarona i jego synów, zarówno gdy chodzi o dźwiganie, jak i inne czynności. Ich pieczy zawierzycie więc wszystko to, co mają przenosić. Na tym będzie polegała służba rodów Gerszonitów w Namiocie Zjednoczenia; nadzór nad nimi będzie spoczywał w ręku Itamara, syna kapłana Aarona.” (4 Mjż 4,24-28 BP);

„Także policzysz synów Merarego, według ich rodzin i według ich domów rodowych.” (4 Mjż 4,29 NBG);

„Spisz również Merarytów, według ich rodzin i szczepów.” (4 Mjż 4,29 BW).

3. Na czym głównie polegała służba kapłanów?
3 Mjż 5,17-19

„A jeśli ktoś zgrzeszył, bo wykroczył przeciw jakiemuś ze wszystkich przykazań WIEKUISTEGO, zabraniających tak czynić a nie wiedział i stał się winnym, i tak poniósł na sobie swoją winę; niech na ofiarę pokutną przyprowadzi do kapłana zdrowego barana z trzody według twojego oszacowania. A kapłan go rozgrzeszy z uchybienia, którego w niewiedzy, niebacznie się dopuścił; zatem będzie mu odpuszczone. To jest ofiara pokutna za winę, bowiem zawinił WIEKUISTEMU.” (3 Mjż 5,17-19 NBG);

„Jeśli ktoś zgrzeszy, popełniając nieświadomie jakikolwiek czyn zakazany przez przykazania Jahwe, jest za to odpowiedzialny i obciąża się winą. Wtedy ma przyprowadzić do kapłana ze swego stada na zadośćuczynienie barana bez skazy, według wartości szacunkowej; kapłan dokona za niego obrzędu zadośćuczynienia za uchybienie, którego nieświadomie się dopuścił (przez nieuwagę) i będzie mu ono darowane. Jest to ofiara zadośćuczynienia, gdyż w istocie człowiek ten zawinił wobec Jahwe.” (3 Mjż 5,17-19 BP).

4. Jaką jeszcze posługę mieli sprawować kapłani?
5 Mjż 17,8-11

„Jeśli sprawa jakiegoś morderstwa, sporu lub zadania rany - przedmiot nieporozumienia w obrębie twoich murów - wyda ci się zbyt trudna do rozstrzygnięcia, to wstaniesz i udasz się na miejsce, które wybierze sobie Jahwe, twój Bóg. Tam odnajdziesz kapłanów - lewitów oraz urzędującego wtedy sędziego. Zasięgniesz ich rady, a oni powiedzą ci, czego domaga się prawo. Postąpisz dokładnie tak, jak oni ci powiedzą na miejscu, które wybierze sobie Jahwe. Dołożysz wszelkich starań, żeby uczynić tak, jak zostaniesz przez nich pouczony. Postąpisz według prawa, które oni ci objaśnią, i według wyroku, który wydadzą, nie zbaczając ani na prawo, ani na lewo od tego, co oni ci przekażą.” (5 Mjż 17,8-11 BR);

„Jeżeli w rzeczach spornych byłaby ci na sądzie za trudną jakaś sprawa, między krwią a krwią, między sporem a sporem i między ciosem a ciosem w twoich bramach, wtedy wstaniesz oraz pójdziesz na miejsce, które wybierze WIEKUISTY, twój Bóg; i przyjdziesz do kapłanów, Lewitów, albo do sędziego, który wówczas będzie oraz się zapytasz; więc ogłoszą ci wyrok Prawa. I postąpisz według wyroku, który ci ogłoszą z tego miejsca, które wybierze WIEKUISTY; zatem postarasz się spełnić wszystko tak, jak ci wskażą. Postąpisz według wskazówki, którą ci wskażą oraz według Prawa, które ci powiedzą; nie zboczysz od słowa, które ci powiedzą ani na prawo, ani na lewo.” (5 Mjż 17,8-11 NBG).

5. Jakie ograniczenie obowiązywało Lewitów?
4 Mjż 8,23-26

„I przemówił Jahwe do Mojżesza: Do lewitów odnosi się to prawo: od dwudziestego piątego roku życia wzwyż każdy będzie podejmował przypadającą na niego służbę przy Namiocie Zjednoczenia. Od tej wyznaczonej służby odejdzie w pięćdziesiątym roku życia, i już więcej nie będzie służył. Może wtedy jeszcze pomagać swym braciom przy Namiocie Zjednoczenia w pełnieniu straży, ale samej służby nie będzie wykonywał. W ten sposób uporządkujesz obowiązki lewitów.” (4 Mjż 8,23-26 BP).

6. Jak Bóg zadbał o autorytet swoich sług?
5 Mjż 17,9-12

„Pójdziesz do kapłanów-lewitów i do sędziego, który w tym czasie będzie pełnił swój urząd; poradzisz się ich, a oni zawyrokują w tej sprawie. Potem postąpisz zgodnie z brzmieniem tego wyroku, który ci oznajmią na tym miejscu wybranym przez Jahwe; wiernie wykonasz więc wszystko tak, jak cię pouczą. Masz zatem postąpić zgodnie z pouczeniem, jakiego ci udzielą zgodnie z wyrokiem, jaki ci podadzą; w niczym nie wolno ci odstąpić od rozstrzygnięcia, jakie ci oznajmią. Ktokolwiek uniesiony pychą postąpiłby wbrew temu, nie słuchając kapłana pełniącego tam urząd na cześć twego Boga, Jahwe, ani też sędziego, musi ponieść śmierć. W ten sposób usuniesz zło z Izraela.” (5 Mjż 17,9-12 BP);

„Tam udasz się do kapłanów-lewitów i sędziego, który w tych dniach będzie sprawował urząd. Poradzisz się, a oni ci dadzą rozstrzygnięcie. Zastosujesz się do orzeczenia, jakie ci wydadzą w miejscu, które sobie obierze Pan, i pilnie wykonasz wszystko, o czym cię pouczą. Postąpisz ściśle według ich pouczenia i według ich rozstrzygnięcia, jakie ci dadzą, nie zbaczając ani na prawo, ani na lewo od ich orzeczenia. Człowiek, który pychą uniesiony nie usłucha kapłana ustanowionego tam, aby służyć Panu, Bogu twemu, czy też sędziego, zostanie ukarany śmiercią. Usuniesz zło z Izraela.” (5 Mjż 17,9-12 BT).

7. Jakie konsekwencje pociągała za sobą niewierność kapłanów i jak niektórzy z nich zostali ukarani?
1 Sam 2,12-14.17; 2,27-34

„Synowie Helego byli synami Beliala i nie troszczyli się o Jahwe ani o obowiązki kapłańskie wobec ludu. Kiedy ktoś składał ofiarę, przychodził sługa kapłański, gdy [jeszcze] gotowano mięso, z trójzębnym widelcem w ręku i wsadzał [go] do kotła albo garnka, albo misy, albo kociołka, a cokolwiek wyciągnął widelcem, kapłan zabierał dla siebie. Tak postępowano ze wszystkimi Izraelitami przychodzącymi tam - do Szilo. (...) Tak więc grzech młodzieńców był bardzo wielki wobec Jahwe, gdyż lekceważyli sobie ofiary [składane] Jahwe.” (1 Sam 2,12-14.17 BP);

„Natomiast synowie Elego byli to ludzie niecni, nie dbający o WIEKUISTEGO. Zaś takim było zachowanie kapłanów wobec ludu: Ile razy ktoś składał rzeźną ofiarę, zjawiał się kapłański sługa z trójzębnym widelcem w ręku, gdy mięso jeszcze się gotowało. Wkładał go w kocioł, w garnek, rondel, czy miskę i cokolwiek widelec wydobył, kapłan sobie zabierał. Tak postępowali ze wszystkimi Israelitami, co przybywali do Szylo. (...) Więc bardzo wielką była wina tych młodzieńców przed obliczem WIEKUISTEGO, bo ci ludzie poniewierali ofiarą WIEKUISTEGO.” (1 Sam 2,12-14.17 NBG);


„Ale synowie Heliego byli nikczemni i nie znali Pana. Nie trzymali się też prawa obowiązującego kapłanów i lud. Bo gdy ktoś składał ofiarę, przychodził sługa kapłański, gdy mięso się gotowało, z trójzębnym widelcem w ręku, i wsadzał go do kotła lub do garnka, czy do rondla, czy do misy, i wszystko, co widelec wydobył, brał kapłan dla siebie. Tak czynili całemu Izraelowi, który przychodził tam do Sylo. (...) I bardzo wielki był grzech tych młodzieńców przed obliczem Pana, gdyż ludzie lekceważyli składanie Panu ofiar.” (1 Sam 2,12-14.17 BW);

„Pewnego razu przyszedł do Helego jakiś mąż Boży i powiedział: Tak mówi Jahwe: Czyż Ja nie objawiłem się całkiem wyraźnie całemu domowi twojego ojca, kiedy wszyscy oni byli w Egipcie, na ziemi faraona? Spośród wszystkich pokoleń izraelskich ich właśnie wybrałem sobie na moich kapłanów, żeby przystępowali do mojego ołtarza i palili dla Mnie kadzidło, i nosili wobec Mnie efod. Dla domu twojego ojca przeznaczyłem wszystkie dary ofiarne, składane przez synów Izraela jako całopalenie. A wy depczecie nogami ofiary ze zwierząt i z pokarmów, składane na moje polecenie w moim przybytku. A czemuż to synom waszym okazujecie cześć większą niż Mnie samemu, tucząc się najlepszymi kęsami z ofiar składanych przez mój lud izraelski? I dlatego oto co postanowił Jahwe, Bóg Izraela: Poleciłem twojemu domowi i domowi twojego ojca, abyście kroczyli przede Mną po wszystkie czasy. Ale teraz jakże daleko odeszliście od tego! Zawsze będę szanował tych, którzy Mnie szanują, pohańbię zaś tych, którzy Mną gardzą. Oto nadchodzą już dni, kiedy odetnę twoje ramię i ramię domu twego ojca, tak żeby nie było więcej starców w twoim domu. I będziesz patrzył na poniżenie twego przybytku wtedy, kiedy Bóg zacznie obsypywać dobrodziejstwami naród izraelski. I nie będzie już więcej nigdy starców w twoim domu. Nie dopuszczę do tego, żeby sprzed moich ołtarzy zniknęli wszyscy twoi ludzie, żeby wyblakły całkowicie twoje oczy i przestało bić twoje serce. Wszyscy jednak, którzy przyjdą na świat w twoim domu, będą umierali w sile wieku. Za dowód, że się to wszystko spełni, niech ci posłuży los twoich synów, Chofniego i Pinchasa, którzy umrą obaj tego samego dnia.” (1 Sam 2,27-34 BR);



„I przyszedł pewien mąż Boży do Heliego i rzekł do niego: Tak mówi Pan: Zaiste objawiłem się domowi twego ojca, gdy byli w Egipcie poddani domowi faraona. I wybrałem go sobie spośród wszystkich plemion izraelskich na kapłana, aby składał ofiary na moim ołtarzu i palił kadzidła i nosił efod przede mną. I dałem domowi twego ojca wszystkie ofiary ogniowe synów izraelskich. Dlaczego wzgardziliście moją ofiarą ze zwierząt i z pokarmów, które nakazałem sprawować w moim przybytku? Ty zaś cenisz synów swoich więcej ode mnie, abyście się utuczyli z pierwocin wszystkich ofiar Izraela, mojego ludu? Dlatego taki jest wyrok Pana, Boga izraelskiego: Mówiłem wprawdzie o twoim domu i o domu twego ojca, że po wieczne czasy chodzić będziecie przed moim obliczem, lecz teraz taki jest wyrok Pana: Nie będzie tak! Gdyż tych, którzy mnie czczą, i ja uczczę, a którzy mną gardzą, będą wzgardzeni. Oto idą dni, i odetnę twoje ramię i ramię domu twego ojca, aby nie było już starca w twoim domu. Wtedy zazdrośnie spoglądać będziesz na wszystko, co dobrego wyświadczę Izraelowi, i już nigdy nie będzie starca w twoim domu. Wprawdzie nie każdego z twoich usunę od mego ołtarza, aby twoje oczy utrapić i twoją duszę do omdlenia doprowadzić, jednak większość twojej rodziny padnie od miecza w wieku męskim. A to będzie ci znakiem, który się pojawi co do obu twoich synów, Chofniego i Pinechasa: Obaj w jednym dniu zginą.” (1 Sam 2,27-34 BW).