„A On rzekł do nich: Dlatego każdy uczony w Piśmie, który stał się uczniem Królestwa Niebios, podobny jest do gospodarza, który dobywa ze swego skarbca nowe i stare rzeczy.” (Mt 13,52 BW);
„A On rzekł do nich: Dlatego każdy uczony w Piśmie, który stał się uczniem królestwa niebieskiego, podobny jest do ojca rodziny, który ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare.” (Mt 13,52 BT);
„Rzekł im: Dlatego każdy uczony nauczyciel w królestwie niebieskim, podobny jest człowiekowi gospodarzowi, który wyjmuje ze skarbu swego nowe i stare rzeczy.” (Mt 13,52 JW).
1. Z jaką nauką przyszli do nawróconych pogan niektórzy chrześcijanie z Judei?
DzAp 15,1
„A pewni ludzie, którzy przybyli z Judei, nauczali braci: Jeśli nie zostaliście obrzezani według zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie być zbawieni.” (DzAp 15,1 BW);
„Z Judei przybyli do Antiochii jacyś ludzie i tak nauczali braci: „Jeżeli nie każecie obrzezać się według obrządku Mojżesza, nie możecie dostąpić zbawienia” (DzAp 15,1 Kow).
2. Kto był stroną w zaistniałym sporze z Żydami i do kogo postanowiono się odwołać?
DzAp 15,2
„Ponieważ wywołało to niemałe zamieszanie i spór między nimi a Pawłem i Barnabą, dlatego postanowili, że Paweł i Barnaba oraz kilku innych spośród nich udadzą się w tej sprawie do apostołów i starszych w Jerozolimie.” (DzAp 15,2 BP);
„Gdy więc Paweł i Barnaba wszczęli przeciw nim spór niemały, postanowiono, aby Paweł i Barnaba i niektórzy inni z nich poszli do apostołów i do starszych do Jeruzalem w sprawie tego sporu.” (DzAp 15,2 JW);
„Między Pawłem i Barnabą z jednej strony a tymi ludźmi z drugiej strony doszło więc do różnicy zdań i do silnego zatargu. Postanowiono zatem, że Paweł i Barnaba oraz niektórzy inni spośród nich udadzą się w sprawie tego sporu do Jerozolimy, do apostołów i prezbiterów.” (DzAp 15,2 Kow).
3. O czym nie zapominali wysłannicy w drodze do Jerozolimy?
DzAp 15,3
„Ci tedy, wyprawieni przez zbór, szli przez Fenicję i Samarię, opowiadając o nawróceniu pogan i sprawiając tym wielką radość wszystkim braciom.” (DzAp 15,3 BW);
„Ci zatem, wyprawieni przez kościół, szli przez Fenicję i Samarię, szczegółowo opowiadając o nawróceniu pogan i sprawiając tym wielką radość wszystkim braciom.” (DzAp 15,3 BPD).
4. Co wydarzyło się po przybyciu uczniów i przedstawieniu problemu starszym w Jerozolimie?
DzAp 15,4-7
„Kiedy przybyli do Jeruzalem, zostali przyjęci przez Kościół, Apostołów i starszych. Opowiedzieli też, jak wielkich rzeczy Bóg przez nich dokonał. Lecz niektórzy nawróceni ze stronnictwa faryzeuszów oświadczyli: Trzeba ich obrzezać i zobowiązać do przestrzegania Prawa Mojżeszowego. Zebrali się więc Apostołowie i starsi, aby rozpatrzyć tę sprawę. Po dłuższym roztrząsaniu przemówił do nich Piotr: Wiecie, bracia, że Bóg już dawno wybrał mnie spośród was, aby z moich ust poganie usłyszeli słowa Ewangelii i uwierzyli.” (DzAp 15.4-7 BT);
„Zaś gdy przybyli do Jerozolimy, zostali przyjęci przez zbór, apostołów i starszych oraz opowiedzieli, co Bóg wśród nich uczynił. Ale powstali niektórzy wierzący ze stronnictwa faryzeuszów, mówiąc, że trzeba ich obrzezywać, a także nakazywać przestrzeganie Prawa Mojżesza. Więc odnośnie tej sprawy zostali zebrani apostołowie i starsi, by to poznać. A gdy powstała wielka dysputa, Piotr wstał i do nich powiedział: Mężowie bracia, wy wiecie, że za dawnych dni Bóg wybrał sobie mnie spośród was, aby z moich ust poganie usłyszeli słowo Dobrej Nowiny i uwierzyli.” (DzAp 15,4-7 NBG).
5. Do jakich wniosków doszli apostołowie?
DzAp 15,8.9.11.19.20
„Bóg też, który zna serca, przyznał się do nich, dając im Ducha Świętego jak i nam, i nie uczynił żadnej różnicy między nami a nimi, oczyściwszy przez wiarę ich serca. (...) Wierzymy przecież, że zbawieni będziemy przez łaskę Pana Jezusa, tak samo jak i oni. (…) Dlatego sądzę, że nie należy czynić trudności tym spośród pogan, którzy nawracają się do Boga, ale polecić im, żeby się wstrzymywali od rzeczy splugawionych przez bałwany, od nierządu, od tego, co zadławione, i od krwi. ” (DzAp 15,8.9.11.19.20 BW);
„Bóg, który zna serca, zaświadczył na ich korzyść, dając im Ducha Świętego tak samo jak nam. Nie zrobił żadnej różnicy między nami a nimi, oczyszczając ich serca przez wiarę. (...)Wierzymy przecież, że będziemy zbawieni przez łaskę Pana Jezusa tak samo jak oni. (…) Dlatego ja sądzę, że nie należy nakładać ciężarów na pogan nawracających się do Boga, lecz napisać im, aby się wstrzymali od pokarmów ofiarowanych bożkom, od nierządu, od tego, co uduszone, i od krwi.” ((DzAp 15,8.9.11.19.20 BT).
6. Jaki wniosek nasuwa się z faktu, że apostołowie wspomnieli o opowiadaniu i czytaniu Mojżesza w każdy sabat?
DzAp 15,21
„Z dawien dawna bowiem w każdym mieście są ludzie, którzy co szabat czytają Mojżesza i wykładają go w synagogach.” (DzAp 15,21 BT);
„Mojżesz bowiem od dawien dawna ma po miastach takich, którzy go opowiadają, gdyż czyta się go w synagogach w każdy sabat.” (DzAp 15,21 BW);
„Bo Mojżesz od dawnych czasów ma w każdym mieście swoich głosicieli. Czyta go się przecież co szabat po synagogach.” (DzAp 15,21 Kow).
7. Przez kogo i w jaki sposób postanowiono przekazać decyzję apostołów chrześcijanom pochodzącym z pogan?
DzAp 15,22-29
„Wówczas postanowili apostołowie i starsi razem z całym zborem posłać do Antiochii wraz z Pawłem i Barnabą wybranych spośród siebie mężów: Judę, zwanego Barsabaszem, i Sylasa, zajmujących wśród braci przodujące stanowisko, dając im do ręki następujące pismo: Apostołowie i starsi, bracia braciom, pochodzącym z pogan w Antiochii i w Syrii, i w Cylicji, przesyłają pozdrowienie. Ponieważ usłyszeliśmy, że niektórzy spośród nas zaniepokoili was naukami i wzburzyli dusze wasze, bez naszego upoważnienia, postanowiliśmy jednomyślnie posłać do was wybranych mężów wraz z umiłowanymi naszymi Barnabą i Pawłem, ludźmi, którzy oddali życie swoje dla imienia Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Wysłaliśmy tedy Judę i Sylasa, którzy wam to samo ustnie powiedzą. Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, by nie nakładać na was żadnego innego ciężaru oprócz następujących rzeczy niezbędnych: Wstrzymywać się od mięsa ofiarowanego bałwanom, od krwi, od tego, co zadławione, i od nierządu; jeśli się tych rzeczy wystrzegać będziecie, dobrze uczynicie. Bywajcie zdrowi.” (DzAp 15,22-29 BW);
„Wtedy apostołowie i prezbiterzy wraz z całym kościołem postanowili posłać do Antiochii wraz z Pawłem i Barnabą wybranych spośród siebie mężów: Judę, zwanego Barsabaszem, i Sylaba, zajmujących przewodzących wśród braci, po napisaniu przez ich ręce: Apostołowie i prezbiterzy, bracia, do braci pochodzących z pogan w Antiochii, w Syrii i w Cylicji — pozdrowienie. Ponieważ usłyszeliśmy, że niektórzy po wyjściu spośród nas zaniepokoili was słowami i wzbudzili niepokój w waszych duszach, bez naszego upoważnienia, uznaliśmy za słuszne, doszedłszy do jednomyślności, posłać do was wybranych ludzi wraz z naszymi umiłowanymi Barnabą i Pawłem, ludźmi, którzy oddali swoje dusze dla imienia Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Posłaliśmy zatem Judę i Sylasa, którzy wam ustnie powiedzą to samo. Uznaliśmy bowiem za słuszne, Duch Święty i my, by nie nakładać na was żadnego innego ciężaru oprócz tych rzeczy koniecznych: Wstrzymywać się od tego, co ofiarowane bóstwom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu — od tego się wstrzymując dobrze uczynicie. Bywajcie zdrowi.” (DzAp 15,22-29 BPD);
„Tedy się zdało Apostołom i starszym ze wszystkim zborem, aby wybrane spośród siebie męże posłali do Antyjochyi z Pawłem i z Barnabaszem, to jest Judasa, którego zwano Barsabaszem, i Sylę, męże przedniejsze między braćmi. Napisawszy to przez rękę ich: Apostołowie i starsi, i bracia tym, którzy są w Antyjochyi i w Syryi, i w Cylicyi, braciom którzy są z pogan, zdrowia życzymy; Ponieważeśmy słyszeli, że niektórzy wyszedłszy od nas, zatrwożyli was słowy, wątląc dusze wasze, a mówiąc, że się musicie obrzezać i zakon zachowywać, którymeśmy tego nie poruczyli, Zdało się nam jednomyślnie zgromadzonym, posłać do was męże wybrane z miłymi naszymi, Barnabaszem i z Pawłem, Z ludźmi, którzy wydali dusze swe dla imienia Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Przetoż posłaliśmy Judasa i Sylę, którzy wam i ustnie toż powiedzą. Albowiem zdało się Duchowi Świętemu i nam, abyśmy więcej nie kładli na was żadnego ciężaru, oprócz tych rzeczy potrzebnych; Abyście się wstrzymywali od rzeczy bałwanom ofiarowanych, i od krwi, i od rzeczy dławionych, i od wszeteczeństwa, których rzeczy jeźli się strzec będziecie, dobrze uczynicie. Miejcie się dobrze.” (DzAp 15,22-29 BG).