Tekst
pamięciowy: 1 Tes 4,14
„Albowiem
jak wierzymy, że Jezus umarł i zmartwychwstał, tak też wierzymy,
że Bóg przez Jezusa przywiedzie z nim tych, którzy zasnęli.” (1
Tes 4,14 BW);
„Jeśli
bowiem wierzymy, że Jezus istotnie umarł i zmartwychwstał, to
również tych, którzy umarli w Jezusie, Bóg wyprowadzi wraz z
Nim.” (1 Tes 4,14 BT);
„Jeżeli
bowiem wierzymy, że Jezus umarł i zmartwychwstał, to musimy
wierzyć, że Bóg przyprowadzi także zmarłych razem z Nim.” (1
Tes 4,14 BP).
Wstęp:
Adresatami Listu są
chrześcijanie z Tesaloniki, portowego miasta w Macedonii, leżącego
nad Zatoką Termajską. Miasto założył w IV wieku przed Chr.
generał Aleksandra Macedońskiego Kasander w miejscu starożytnych
Term (Therme). Kasander nazwał miasto od imienia swej żony –
przyrodniej siostry Aleksandra – Tesaloniką. Znaczenie miasta
wzrosło, gdy po zwycięstwie pod Pydną (168 przed Chr.) Rzymianie
przejęli kontrolę nad Grecją. W 146 roku przed Chr. Tesalonika
stała się stolicą rzymskiej prowincji Macedonii. W bitwie pod
Filippi, w 42 roku przed Chr. Miasto poparło Oktawiana, zyskując
prawa wolnego miasta (liberae conditionis) i własny magistrat,
składający się z 5-6 urzędników z tytułem politarchów. W
czasach Pawła Tesalonika była prężnym ośrodkiem ekonomicznym,
handlowym i politycznym, położonym nad zatoką, przy ważnym szlaku
Via Egnatia – rzymskiej drodze przecinającej Bałkany. Handel
przyciągał ludność różnych narodowości. Żydzi mieszkający w
Tesalonice mieli własną synagogę. Na terenie miasta odkryto
również ruiny świątyń egipskich i rzymskich. Dominował kult
bóstw wschodnich (Kybele, Ozyrysa, Izydy, Anubisa), czczono również
bóstwa grecko-rzymskie (przede wszystkim Dionizosa, lecz również
Atenę, Afrodytę, Dianę, Wenerę) oraz cesarzy.
Paweł przybył do Tesaloniki wraz z Sylasem w czasie II podróży
misyjnej około 50 roku po Chr. Wypędzeni z położonego o około
160 km na wschód Filippi, przeszli przez Amfipolis i Apolonię. W
Tesalonice zatrzymali się w domu Jazona. Według relacji zawartej w
Dziejach Apostolskich przez kolejne trzy szabaty Paweł nauczał w
synagodze (Dz 17,2). Ponieważ niektórzy Żydzi a także wielu
pobożnych Greków i znamienitych kobiet, przyłączyło się do
misjonarzy, miejscowi Żydzi wywołali zamieszki, z powodu których
Paweł i jego towarzysz zbiegli do Berei.
1. Kto
zwiastował Słowo Boże Tesaloniczanom i z jakim skutkiem?
1
Tes 1,2-7; 2 Tes 1,3.4
„Dziękujemy
Bogu zawsze za was wszystkich, wspominając was w modlitwach naszych
nieustannie, mając w pamięci dzieło wiary waszej i trud miłości,
i wytrwałość w nadziei pokładanej w Panu naszym, Jezusie
Chrystusie, przed Bogiem i Ojcem naszym, wiedząc, bracia umiłowani
przez Boga, że zostaliście wybrani, gdyż ewangelia zwiastowana wam
przez nas, doszła was nie tylko w Słowie, lecz także w mocy i w
Duchu Świętym, i z wielką siłą przekonania; wszak wiecie, jak
wystąpiliśmy między wami przez wzgląd na was. A wy staliście się
naśladowcami naszymi i Pana i przyjęliście Słowo w wielkim
uciśnieniu, z radością Ducha Świętego, tak iż staliście się
wzorem dla wszystkich wierzących w Macedonii i w Achai.” (1 Tes
1,2-7 BW);
„Składamy
Bogu nieustanne dzięki za was wszystkich, wspominając was w naszych
modlitwach. Pamiętamy ciągle przed Bogiem i Ojcem naszym o
dziełach, jakich dokonuje wasza wiara, o waszej czynnej miłości i
wytrwałej nadziei w Panu naszym Jezusie Chrystusie. Wiemy też,
bracia umiłowani przez Boga, że należycie do Jego wybranych.
Ewangelię naszą głosiliśmy wam nie tylko słowami, lecz również
mocą Ducha Świętego i z głębokim przekonaniem. Wiecie przecież,
jakimi byliśmy dla was, gdyśmy u was przebywali. A wy, przyjmując
słowo w ucisku wielkim, z radością Ducha Świętego, zostaliście
naśladowcami naszymi i naśladowcami Pana do tego stopnia, że
staliście się wzorem dla wszystkich wierzących w Macedonii i
Achai.” (1 Tes 1,2-7 BP);
„Powinniśmy
zawsze dziękować Bogu za was, bracia, jak to jest słuszne, że
wasza wiara niezmiernie wzrasta i bardzo obfituje miłość każdego
jednego spośród was wszystkich względem siebie nawzajem, tak że
my sami chlubimy się wami w kościołach Bożych z powodu waszej
wytrwałości i wiary we wszystkich waszych prześladowaniach i
uciskach, które znosicie.” (2 Tes 1,3.4 BPD);
„Powinniśmy
zawsze dziękować Bogu za was, bracia. Jest to rzecz słuszna. Wiara
wasza bowiem bardzo wzrasta a wzajemna miłość wasza pomnaża się
w was wszystkich, tak że i my sami chlubimy się wami w zborach
Bożych, waszą wytrwałością i wiarą we wszystkich
prześladowaniach waszych i uciskach, jakie znosicie.” (2 Tes 1,3.4
BW).
2.
Jakie doświadczenia znosili chrześcijanie w Tesalonice?
1
Tes 1,6; 2,14; 3,1-5
„A wy,
przyjmując słowo pośród wielkiego ucisku, z radością Ducha
Świętego, staliście się naśladowcami naszymi i Pana.” (1 Tes
1,6 BT);
„Gdyż
wy, bracia, staliście się naśladowcami kościołów Bożych, które
są w Judei w Chrystusie Jezusie, bo to samo i wy wycierpieliście od
swoich rodaków, co i oni od Żydów.” (1 Tes 2,14 BPD);
„Nie
mogąc przeto dłużej tego znosić, postanowiliśmy sami pozostać w
Atenach, a Tymoteusza, brata naszego i sługę Bożego w głoszeniu
Ewangelii Chrystusa, wysłaliśmy, ażeby was utwierdził i umocnił
w waszej wierze, tak aby nikt się nie chwiał pośród tych ucisków.
Po to bowiem, jak wiecie, zostaliśmy ustanowieni. Albowiem gdyśmy
pośród was przebywali, zapowiadaliśmy wam, że będziemy cierpieć
ucisk, co też, jak wiecie, się stało. Dlatego i ja, nie mogąc
tego dłużej znosić, posłałem [go], aby zbadał wiarę waszą,
czy przypadkiem nie zwiódł was kusiciel, bo wtedy nasz trud
okazałby się daremny.” (1 Tes 3,1-5 BT);
„Dlatego,
nie mogąc tego dłużej znieść, uznaliśmy za słuszne sami
pozostać w Atenach i posłaliśmy Tymoteusza, naszego brata i
współpracownika Bożego w ewangelii Chrystusa, aby was utwierdził
i zachęcił w waszej wierze, tak by nikt się nie chwiał w tych
uciskach. Sami bowiem wiecie, że na to jesteśmy wyznaczeni. Bo gdy
u was byliśmy, zapowiadaliśmy wam, że będziemy uciskani, co się
też stało, jak wiecie. Dlatego i ja, nie mogąc tego dłużej
znieść, posłałem, aby się dowiedzieć o waszej wierze, aby w
jakiś sposób zwodziciel nie pokonał was w próbie, a nasz trud nie
okazał się daremny.” (1 Tes 3,1-5 BPD).
3.
Jakie świadectwo wytrwałości Tesaloniczan zawarte jest w Liście
Pawła?
1
Tes 4,9-12
„A co
do wzajemnej miłości, nie ma potrzeby wam o tym pisać, gdy Bóg
sam was pouczył, abyście się wzajemnie miłowali. Czynicie tak
przecież wobec wszystkich braci w całej Macedonii. Zachęcamy was
jedynie, abyście wzrastali w doskonałości. Starajcie się usilnie
wieść życie skromne, obowiązki swoje wypełniać sumiennie i
pracować własnymi rękoma, jak to wam przykazaliśmy. Wówczas w
oczach ludzi spoza Kościoła postępować będziecie z godnością i
nie będziecie potrzebowali niczyjej pomocy.” (1 Tes 4,9-12 BP);
„Nie
muszę wam pisać o potrzebie miłości braterskiej, gdyż przez
samego Boga zostaliście pouczeni, jak powinniście miłować jedni
drugich. Zgodnie zresztą z tym pouczeniem darzycie miłością
wszystkich braci w całej Macedonii. My zaś ograniczymy się już
tylko do zachęcenia was, abyście się w tej miłości doskonalili
coraz bardziej. Starajcie się zachować spokój, wypełniać wasze
obowiązki i pracować własnymi rękami zgodnie z naszymi uprzednimi
zaleceniami. Zachowujcie się też godnie wobec tych, którzy nie
należą do społeczności chrześcijańskiej, i nie bądźcie dla
nikogo ciężarem.” (1 Tes 4,9-12 BR).
4.
Jakie wątpliwości mogły się pojawić w zborze pod wpływem
prześladowań i jakie ważne słowa
skierował w związku z tym Paweł?
1
Tes 4,13-18
„A nie
chcemy, bracia, abyście byli w niepewności co do tych, którzy
zasnęli, abyście się nie smucili, jak drudzy, którzy nie mają
nadziei. Albowiem jak wierzymy, że Jezus umarł i zmartwychwstał,
tak też wierzymy, że Bóg przez Jezusa przywiedzie z nim tych,
którzy zasnęli. A to wam mówimy na podstawie Słowa Pana, że my,
którzy pozostaniemy przy życiu aż do przyjścia Pana, nie
wyprzedzimy tych, którzy zasnęli. Gdyż sam Pan na dany rozkaz, na
głos archanioła i trąby Bożej zstąpi z nieba; wtedy najpierw
powstaną ci, którzy umarli w Chrystusie, potem my, którzy
pozostaniemy przy życiu, razem z nimi porwani będziemy w obłokach
w powietrze, na spotkanie Pana; i tak zawsze będziemy z Panem.
Przeto pocieszajcie się nawzajem tymi słowy.” (1 Tes 4,13-18 BW);
„Nie
chcemy zaś, bracia, abyście nie wiedzieli o losie waszych zmarłych;
nie smućcie się jak ci, którzy nadziei nie mają. Jeżeli bowiem
wierzymy, że Jezus umarł i zmartwychwstał, to musimy wierzyć, że
Bóg przyprowadzi także zmarłych razem z Nim. A mówimy to wam na
podstawie słowa Pana, że my, żywi i pozostawieni na powtórne
przyjście Pana, nie uprzedzimy zmarłych, że na dany znak, na głos
archanioła i dźwięk trąby Bożej, sam Pan zstąpi z nieba, a
zmarli w Chrystusie powstaną pierwsi. Następnie my, pozostawieni
wśród żyjących, razem z nimi zostaniemy uniesieni w przestworza,
na obłoki naprzeciwko Pana, i tak już na zawsze z Panem
pozostaniemy. Tą więc nauką pocieszajcie się wzajemnie.” (1 Tes
4,13-18 BP).
5.
Jakie zjawiska występowały w środowisku chrześcijańskim już w
pierwszych wiekach?
2
Tes 2,1-3
„Co się
zaś tyczy przyjścia Pana naszego Jezusa Chrystusa i spotkania
naszego z nim, prosimy was, bracia, abyście nie tak szybko dali się
zbałamucić i nastraszyć, czy to przez jakieś wyrocznie, czy przez
mowę, czy przez list, rzekomo przez nas pisany, jakoby już nastał
dzień Pański. Niechaj was nikt w żaden sposób nie zwodzi; bo nie
nastanie pierwej, zanim nie przyjdzie odstępstwo i nie objawi się
człowiek niegodziwości, syn zatracenia.” (2 Tes 2,1-3 BW);
„W
sprawie przyjścia Pana naszego, Jezusa Chrystusa, i naszego
zgromadzenia się wokół Niego prosimy was, bracia, abyście się
nie dali zbyt łatwo zachwiać w waszym rozumieniu ani zastraszyć
bądź przez ducha, bądź przez mowę, bądź przez list, rzekomo od
nas pochodzący, jakoby już nastawał dzień Pański. Niech was w
żaden sposób nikt nie zwodzi, bo [dzień ten nie nadejdzie], dopóki
nie przyjdzie najpierw odstępstwo i nie objawi się człowiek
grzechu, syn zatracenia.” (2 Tes 2,1-3 BT);
„Co do
przyjścia naszego Pana Jezusa Chrystusa i naszego spotkania się z
Nim, prosimy was, bracia, abyście nie tak szybko dali się zachwiać
w pojmowaniu i straszyć, czy to przez jakiegoś ducha, czy przez
słowo, czy przez list, rzekomo przez nas pisany, jakoby już nastał
dzień Pana. Niech was nikt nie zwiedzie w jakiś sposób; gdyż nie
(nastanie) zanim najpierw nie przyjdzie odstępstwo i nie zostanie
objawiony człowiek bezprawia, syn zagłady.” (2 Tes 2,1-3 BPD).
6. Co
Paweł zalecił Tesaloniczanom, gdy dowiedział się o
nieprawidłowościach w Zborze?
2
Tes 3,6-15
„Bracia!
W imię Pana naszego Jezusa Chrystusa nakazujemy wam, unikajcie
każdego brata, który narusza porządek i nie postępuje zgodnie z
podaną wam przez nas nauką. Sami bowiem wiecie, jak nas macie
naśladować; nie wzbudzaliśmy wśród was niepokoju ani u nikogo
nie jedliśmy chleba za darmo, lecz pracowaliśmy dniem i nocą w
trudzie i mozole, aby nikomu z was nie być ciężarem. Nie dlatego,
żebyśmy nie mieli do tego prawa, lecz aby dać wam przykład do
naśladowania. Tak wam bowiem nakazywaliśmy, będąc u was: kto nie
chce pracować, niech też i nie je! Słyszymy, że niektórzy z was
oddają się próżniactwu, zamiast pracować tracą czas na
błahostki. Tych surowo napominamy w Panu Jezusie Chrystusie, żeby
spokojnie pracując własny chleb jedli. Wy zaś, bracia, nie
zniechęcajcie się w spełnianiu dobrych uczynków, a jeśli ktoś
nie posłucha słów naszego listu, zapamiętajcie go sobie i nie
szukajcie jego towarzystwa, niech się zawstydzi! Lecz nie uważajcie
go za wroga, ale upominajcie jak brata.” (2 Tes 3,6-15 BP);
„Nakazujemy
wam, bracia, w imieniu Pana Jezusa Chrystusa, abyście stronili od
każdego brata, który żyje nieporządnie, a nie według nauki,
którą otrzymaliście od nas. Sami bowiem wiecie, jak nas należy
naśladować, ponieważ nie żyliśmy między wami nieporządnie ani
też u nikogo nie jedliśmy darmo chleba, ale w trudzie i znoju we
dnie i w nocy pracowaliśmy, żeby dla nikogo z was nie być
ciężarem; nie dlatego, jakobyśmy po temu prawa nie mieli, ale
dlatego, że wam siebie samych daliśmy za przykład do naśladowania.
Bo gdy byliśmy u was, nakazaliśmy wam: Kto nie chce pracować,
niechaj też nie je. Albowiem dochodzą nas słuchy, że niektórzy
pomiędzy wami postępują nieporządnie: nic nie robią, a zajmują
się tylko niepotrzebnymi rzeczami. Tym też nakazujemy i napominamy
ich przez Pana Jezusa Chrystusa, aby w cichości pracowali i własny
chleb jedli. A wy, bracia, nie ustawajcie czynić dobrze. A jeśli
ktoś jest nieposłuszny słowu naszemu, w tym liście
wypowiedzianemu, baczcie na niego i nie przestawajcie z nim, aby się
zawstydził; nie uważajcie go jednak za nieprzyjaciela, lecz
napominajcie jako brata.” (2 Tes 3,6-15 BW).
7.
Jakie znaczenie ma modlitwa w budowaniu dzieła Bożego?