„Lecz gdy nadeszło wypełnienie czasu, zesłał Bóg Syna swego, który się narodził z niewiasty i podlegał zakonowi.” (Gal 4,4 BW);
„Gdy zaś wypełnił się czas, Bóg zesłał swego Syna, który urodził się z kobiety, urodził się pod panowaniem Prawa.” (Gal 4,4 BP).
1. Jakim stwierdzeniem rozpoczyna się List do Hebrajczyków?
Hbr 1,1 por. Joba 33,14-16
„Bóg wielokrotnie i na wiele sposobów przemawiał dawniej do przodków przez proroków.” (Hbr 1,1 Pau);
„Już wielokrotnie i w wieloraki sposób przemawiał Bóg przed wiekami do ojców naszych przez usta proroków.” (Hbr 1,1 BPD);
„Wszak Bóg przemawia raz i drugi, lecz na to się nie zważa: We śnie, w nocnym widzeniu, gdy głęboki sen pada na ludzi i oni śpią na swym łożu. Wtedy otwiera ludziom uszy, niepokoi ich i ostrzega.” (Joba 33,14-16 BW);
„Bóg bowiem raz w ten sposób przemawia, a drugi raz w inny, ale się tego nie dostrzega. Przez sny, przez nocne widzenia, gdy sen głęboki spada na ludzi, i w czasie ich odpoczynku na łożu. Wtedy otwiera On uszy człowieka i przez widzenia przestrasza ich serce.” (Joba 33,14-16 BP).
2. W jakim celu i w jaki sposób przemawiał Bóg przez swoich posłańców w czasach Starego Testamentu?
Am 3,7
„Zaiste, nie czyni Wszechmogący Pan nic, jeżeli nie objawił swojego planu swoim sługom, prorokom.” (Am 3,7 BW);
„Bo nie uczyni Pan. Jahwe, niczego, by nie wyjawił swego zamiaru sługom swym, prorokom.” (Am 3,7 BT2).
a) poprzez głos (Jer 1,1-8; Obj 1,10)
„Mowy Jeremiasza, syna Chilkiasza, z [rodu] kapłanów, którzy [mieszkali] w Anatot, w ziemi Beniamina. Słowo Jahwe było skierowane do niego za dni króla judzkiego Jozjasza, syna Amona, w trzynastym roku jego panowania, a następnie za czasów króla judzkiego Jojakima, syna Jozjasza, do końca jedenastego roku [panowania] króla judzkiego Sedecjasza, syna Jozjasza, aż do ujarzmienia Jerozolimy w miesiącu piątym. Jahwe skierował do mnie swe słowo, mówiąc: Zanim ukształtowałem cię w łonie [matki], znałem cię; zanim ujrzałeś światło dzienne, Jam cię poświęcił i ustanowił prorokiem narodów. Ja jednak rzekłem: - Ach, Panie mój, Jahwe, oto nie umiem przemawiać, gdyż jestem [zbyt] młody. Lecz Jahwe rzekł do mnie: - Nie mów: "Jestem [zbyt] młody", bo pójdziesz, do kogokolwiek cię poślę, i będziesz głosił, cokolwiek ci zlecę. Nie lękaj się ich, bom Ja jest przy tobie, by cię ocalić - mówi Jahwe.” (Jer 1,1-8 BT2);
„W dzień Pański popadłem w zachwycenie i usłyszałem za sobą głos potężny, jakby trąby, który mówił.” (Obj 1,10 BW);
„Doznałem zachwycenia w dzień Pański i posłyszałem za sobą potężny głos jak gdyby trąby.” (Obj 1,10 BT2);
„W dzień Pana ogarnął mnie Duch i usłyszałem za sobą głos potężny jak dźwięk trąby.” (Obj 1,10 Pau).
b) poprzez widzenie (Dan 2,19-22)
„Wtedy w widzeniu nocnym została objawiona Danielowi tajemnica. Wówczas Daniel błogosławił Boga niebios. Daniel przemawiając powiedział: Niech Imię Boże będzie błogosławione od wieczności aż po wieczność, albowiem mądrość i moc do Niego należą. On zmienia czasy i okresy; usuwa królów i królów ustanawia; mędrcom daje mądrość; wiedzę tym, którzy poznają rozumem. On objawia to, co jest głębokie i co jest zakryte. Wie, co się znajduje w ciemności, a światło z Nim przebywa.” (Dan 2,19-22 BP).
c) poprzez zakon (Ps 19,8.9)
„Prawo Jahwe jest doskonałe - jest pokrzepieniem duszy; ustawy Jahwe są niezmienne - uczą prostaczków mądrości; nakazy Jahwe są słuszne - przynoszą sercu radość; przykazania Jahwe są nieskazitelne - rozjaśniają oczy.” (Ps 19,8.9 BP);
„Prawo WIEKUISTEGO jest doskonałe nawraca duszę; świadectwo BOGA jest wiarygodne uczy prostodusznego mądrości. Rozkazy WIEKUISTEGO są proste rozweselają serce; przykazanie BOGA jest jasne oświeca oczy.” (Ps 19,8.9 NBG);
„Prawo PANA jest doskonałe, daje ludziom pokrzepienie. Świadectwo PANA jest wiarygodne, ono daje mądrość ludziom prostym. Nakazy PANA są prawe, rozweselają serce. Przykazanie PANA jest jasne, oświeca oczy.” (Ps 19,8.9 Pau).
d) poprzez Urim i Tumim (4 Mjż 27,18-21)
„Jahwe odpowiedział Mojżeszowi: Weź Jozuego, syna Nuna, męża, w którym prawdziwie mieszka Duch, i włóż na niego swoje ręce. Następnie przywiedź go przed kapłana Eleazara i całe zgromadzenie, i ustanów go w ich obecności wodzem. Przenieś na niego część twojej godności, by zgromadzenie synów Izraela było mu posłuszne. Winien się jednak stawić przed kapłanem Eleazarem, a ten będzie za niego pytał Jahwe przez losy urim. Tylko na jego rozkaz winni wyruszać i na jego rozkaz wracać, zarówno on, jak i wszyscy Izraelici i całe zgromadzenie.” (4 Mjż 27,18-21 BT2);
„Tedy rzekł Pan do Mojżesza: Weźmij do siebie Jozuego, syna Nunowego, męża, w którym jest Duch mój, a włóż nań rękę swoję; I postaw go przed Eleazarem kapłanem, i przed wszystkiem zgromadzeniem, a dasz mu naukę przed oczyma ich; A udzielisz mu zacności swej, aby go słuchało wszystko zgromadzenie synów Izraelskich; Który przed twarzą Eleazara kapłana stawać będzie, aby się zań radził sądu Urim przed Panem. Na rozkazanie jego wychodzić będą, on, i wszyscy synowie Izraelscy z nim, i wszystko zgromadzenie. ” (4 Mjż 27,18-21 BG).
e) poprzez znak (1 Krl 13,1-3)
„Pewnego razu, kiedy Jeroboam stał przy ołtarzu, składając ofiarę kadzielną, przyszedł z nakazu Jahwe mąż Boży z Judy do Betel i tak z nakazu Jahwe zawołał do ołtarza: Ołtarzu, ołtarzu! Tak mówi Jahwe: Oto rodowi Dawida narodzi się syn, imieniem Jozjasz, który na tobie złoży ofiarę z kapłanów wyżyn, spalających na tobie ofiary kadzielne. Będą palić na tobie kości ludzkie. Ponadto tegoż dnia dał cudowny znak, mówiąc: Taki będzie na to cudowny znak, który zapowiedział Jahwe: Oto ten ołtarz rozpadnie się i rozsypie się popiół, który jest na nim.” (1 Krl 13,1-3 BT2).
3. Jakiej podstawowej prawdy szukali prorocy, do których Bóg kierował Swoje słowa?
1 Ptr 1,10-12; por. Mt 13,16.17
„Zbawienia tego poszukiwali i wywiadywali się o nie prorocy, którzy prorokowali o przeznaczonej dla was łasce, starając się wybadać, na który albo na jaki to czas wskazywał działający w nich Duch Chrystusowy, który przepowiadał cierpienia, mające przyjść na Chrystusa, ale też mające potem nastać uwielbienie. Im to zostało objawione, że nie sobie samym, lecz wam usługiwali w tym, co teraz wam zostało zwiastowane przez tych, którzy w Duchu Świętym zesłanym z nieba opowiadali wam radosną nowinę; a są to rzeczy, w które sami aniołowie wejrzeć pragną.” (1 Ptr 1,10-12 BW);
„Ku temu zbawieniu skierowane już były poszukiwania i dociekania proroków. W swych przepowiedniach mówili oni o tej łasce, której dopiero wy mieliście dostąpić; badali, kiedy nastąpi i jaki będzie ów czas, na który wskazywał wówczas działający w nich Duch Chrystusa przepowiadając cierpienia przeznaczone dla Mesjasza, jak również uwielbienie, które po nich miało nastąpić. Otrzymali objawienie, że nie dla siebie samych, lecz dla was wykonywali posługę przynosząc poselstwo o zbawieniu, to poselstwo, które teraz spełnili wobec nas słudzy Ewangelii, głosząc wam Radosną Nowinę mocą Ducha Świętego, z nieba zesłanego. A są to rzeczy, w które sami aniołowie pragną się wgłębiać.” (1 Ptr 1,10-12 Kow);
„Ale błogosławione oczy wasze, że widzą, i uszy wasze, że słyszą, bo zaprawdę powiadam wam: Wielu proroków i sprawiedliwych pragnęło ujrzeć to, co wy widzicie, a nie ujrzeli, i usłyszeć to, co wy słyszycie, a nie usłyszeli.” (Mt 13,16.17 BW);
„Lecz szczęśliwe wasze oczy, że widzą, i uszy, że słyszą. Zapewniam was bowiem: Wielu proroków i sprawiedliwych pragnęło zobaczyć to, co wy widzicie, a nie zobaczyli; i usłyszeć to, co wy słyszycie, a nie usłyszeli.” (Mt 13,16.17 Pau).
4. Jaką ważną informację przekazał Mojżesz Izraelitom?
5 Mjż 18,15-19; por. DzAp 3,22; 7,37.38
„Proroka takiego jak ja jestem, wzbudzi ci Pan, Bóg twój, spośród ciebie, spośród twoich braci. Jego słuchać będziecie. Według tego, jak prosiłeś Pana, Boga twego, na Horebie, w dniu zgromadzenia, mówiąc: Nie chciałbym już słyszeć głosu Pana, Boga swego, i patrzeć nadal na ten wielki ogień, abym nie zginął, Pan rzekł do mnie: Słusznie powiedzieli. Wzbudzę im proroka spośród ich braci, takiego jak ty. Włożę moje słowa w jego usta i będzie mówił do nich wszystko, co mu rozkażę. Jeśli więc kto nie usłucha moich słów, które on mówić będzie w moim imieniu, to Ja będę tego dochodził na nim.” (5 Mjż 18,15-19 BW);
„Jahwe, twój Bóg, wzbudzi ci bowiem podobnego do mnie proroka spośród ciebie, spośród twych braci. Jego będziecie słuchać, tak jak prosiłeś o to [Izraelu] twego Boga, Jahwe, na Chorebie, w dniu zgromadzenia: „Nie mogę dłużej słuchać głosu Jahwe, mego Boga, ani patrzeć dłużej na ten wielki ogień, abym nie umarł”. Wówczas Jahwe powiedział mi: „Słusznie mówią. Wzbudzę im proroka spośród ich braci, podobnego tobie, i w jego usta włożę moje słowa, a on powie im wszystko, co mu nakażę. A gdyby ktokolwiek nie usłuchał moich słów, które on poda w Imię moje, od tego Ja sam zażądam rachunku.” (5 Mjż 18,15-19 BP);
„Wszak Mojżesz powiedział: Proroka, jak ja, spośród braci waszych wzbudzi wam Pan, Bóg; jego słuchać będziecie we wszystkim, cokolwiek do was mówić będzie.” (DzAp 3,22 BW);
„Mojżesz powiedział przecież: Proroka podobnego do mnie wzbudzi wam Pan, wasz Bóg, spośród waszych braci; Jego słuchać się będziecie we wszystkim, cokolwiek do was powie.” (DzAp 3,22 BPD);
„Ten właśnie Mojżesz powiedział do potomków Izraela: Proroka jak ja wzbudzi wam Bóg spośród braci waszych. On to w społeczności na pustyni pośredniczył między aniołem, który mówił do niego na górze Synaj, a naszymi ojcami. On otrzymał słowa życia, ażeby wam je przekazać.” (DzAp 7,37.38 BT2);
„To jest ten Mojżesz, który powiedział synom Izraela: Proroka jak ja wzbudzi wam Pan, wasz Bóg, spośród waszych braci. Jego będziecie słuchać. On to był w zgromadzeniu na pustyni z aniołem, który mówił do niego na górze Synaj i z naszymi ojcami. On przyjął żywe słowa Boże, aby nam je przekazać.” (DzAp 7,37.38 BUG).
5. Co stało się „przy końcu dni”?
Hbr 1,2; Kol 1,16.17
„W tych dniach ostatnich przemówił do nas przez Syna. Jego to ustanowił dziedzicem wszystkich rzeczy i przez Niego stworzył czasy.” (Hbr 1,2 Pau);
„Teraz zaś w dniach, które uchodzą za ostatnie, przemówił do nas przez Syna. To właśnie Jego ustanowił dziedzicem wszystkich rzeczy i przez Niego stworzył wszechświat.” (Hbr 1,2 BR);
„Bo w Nim zostało wszystko stworzone: i to, co w niebiosach, i to, co na ziemi, byty widzialne i niewidzialne, czy Trony, czy Panowania, czy Zwierzchności, czy Władze. Wszystko przez Niego i dla Niego zostało stworzone. On jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie.” (Kol 1,16.17 BT2);
„Gdyż w Nim zostało stworzone wszystko: i to, co w niebie, i to, co na ziemi; i to, co widzialne, i to, co niewidzialne; i Trony, i Panowania, i Zwierzchności, i Władze. Bóg stworzył wszystko przez Niego i dla Niego. On zaś sam istniał, nim cokolwiek zaistniało, i wszystko w Nim ma swoje istnienie.” (Kol 1,16.17 BR);
„Przez niego bowiem wszystko zostało stworzone, to, co w niebie i [to, co] na ziemi, [to, co] widzialne i [co] niewidzialne, czy trony, czy panowania, czy zwierzchności, czy władze. Wszystko przez niego i dla niego zostało stworzone. On jest przed wszystkim i wszystko istnieje dzięki niemu.” (Kol 1,16.17 BUG).
6. W jakiej relacji pozostają Ojciec i Syn?
Hbr 1,3.4; Flp 2,5-11
„On, który jest odblaskiem chwały i odbiciem jego istoty i podtrzymuje wszystko słowem swojej mocy, dokonawszy oczyszczenia z grzechów, zasiadł po prawicy majestatu na wysokościach i stał się o tyle możniejszym od aniołów, o ile znamienitsze od nich odziedziczył imię.” (Hbr 1,3.4 BW);
„Ten [Syn], który jest odblaskiem Jego chwały i odbiciem Jego istoty, podtrzymuje wszystko słowem swej potęgi, a dokonawszy oczyszczenia z grzechów, zasiadł po prawicy Majestatu na wysokościach. On o tyle stał się wyższym od aniołów, o ile odziedziczył wyższe od nich imię.” (Hbr 1,3.4 BT2);
„Tym kierujcie się między wami, co też w Chrystusie Jezusie, który będąc w postaci Bożej, nie poczytywał sobie za zdobycz bycia równym Bogu, lecz wyrzekł się siebie, przyjął postać sługi i stał się podobny ludziom; a gdy znalazł się w stanie człowieczym, uniżył samego siebie (przez to), że był posłuszny aż do śmierci, i to do śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg bardzo Go wywyższył i obdarzył Go imieniem, które jest ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zgięło się wszelkie kolano (istot) niebieskich i ziemskich, i podziemnych i (aby) wszelki język wyznał, że Jezus Chrystus jest Panem, na chwałę Boga Ojca.” (Flp 2,5-11 BPD);
„To dążenie niech was ożywia; ono też było w Chrystusie Jezusie. On to, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stając się podobnym do ludzi. A w zewnętrznej postaci uznany za człowieka, uniżył samego siebie, stając się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył i darował Mu imię ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zgięło się każde kolano istot niebieskich i ziemskich, i podziemnych. I aby wszelki język wyznał, że Jezus Chrystus jest PANEM – ku chwale Boga Ojca.” (Flp 2,5-11 BT5);
„Postępujcie względem siebie na wzór Chrystusa Jezusa. On to, istniejąc w naturze Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby być na równi z Bogiem, lecz sam siebie poniżył, przyjąwszy naturę sługi. Stał się podobny do ludzi i w zewnętrznej postaci uznany za człowieka. Uniżył samego siebie, stał się posłuszny aż do śmierci i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg wywyższył Go ponad wszystko i darował Mu imię, które jest ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zginało się każde kolano w niebie, na ziemi i pod ziemią, i aby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem ku chwale Boga Ojca.” (Flp 2,5-11 BP).
7. Co zbawieni otrzymali dzięki przyjściu na świat Jezusa Chrystusa?
Ef 1,3-14; por. Jan 3,16-18
„Błogosławiony niech będzie Bóg i Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa, który nas ubłogosławił w Chrystusie wszelkim duchowym błogosławieństwem niebios; w nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nienaganni przed obliczem jego; w miłości przeznaczył nas dla siebie do synostwa przez Jezusa Chrystusa według upodobania woli swojej, ku uwielbieniu chwalebnej łaski swojej, którą nas obdarzył w Umiłowanym. W nim mamy odkupienie przez krew jego, odpuszczenie grzechów, według bogactwa łaski jego, której nam hojnie udzielił w postaci wszelkiej mądrości i roztropności, oznajmiwszy nam według upodobania swego, którym go uprzednio obdarzył, tajemnicę woli swojej, aby z nastaniem pełni czasów wykonać ją i w Chrystusie połączyć w jedną całość wszystko, i to, co jest na niebiosach, i to, co jest na ziemi w nim, w którym też przypadło nam w udziale stać się jego cząstką, nam przeznaczonym do tego od początku według postanowienia tego, który sprawuje wszystko według zamysłu woli swojej, abyśmy się przyczyniali do uwielbienia chwały jego, my, którzy jako pierwsi nadzieję mieliśmy w Chrystusie. W nim i wy, którzy usłyszeliście słowo prawdy, ewangelię zbawienia waszego, i uwierzyliście w niego, zostaliście zapieczętowani obiecanym Duchem Świętym, który jest rękojmią dziedzictwa naszego, aż nastąpi odkupienie własności Bożej, ku uwielbieniu chwały jego.” (Ef 1,3-14 BW);
„Uwielbiony (niech będzie) Bóg i Ojciec naszego Pana Jezusa Chrystusa. On z wyżyn niebieskich obsypał nas wszelkim błogosławieństwem duchowym w Chrystusie. W Nim wybrał nas przed stworzeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani w Jego obecności, w miłości. Przeznaczył nas za przyczyną Jezusa Chrystusa - zgodnie z postanowieniem swojej woli - dla siebie, do synostwa Bożego, dla ukazania wspaniałości swojej łaski, którą obdarzył nas w Umiłowanym. W Nim, przez Jego Krew, mamy odkupienie, odpuszczenie grzechów stosownie do bogactwa Jego łaski, której szczodrze nam udzielił wraz z pełnią mądrości i zrozumienia. On pozwolił nam poznać tajemnicę swej woli zgodnie z powziętym co do Niego planem, aby go wykonać, gdy nadejdzie pełnia czasu: [aby] wszystko na nowo zjednoczyć w Chrystusie jako Głowie, i to, co na niebie, i to, co na ziemi. W Nim też jesteśmy powołani do udziału w dziedzictwie i zgodnie z zamysłem Jego woli przeznaczeni do tego, abyśmy istnieli ku chwale Jego majestatu, my którzyśmy już dawno złożyli nadzieję w Chrystusie. Dzięki Niemu i wy, usłyszawszy naukę o prawdzie, radosną nowinę o waszym zbawieniu, przyjęliście wiarę i zostaliście naznaczeni pieczęcią Ducha Świętego – Obietnicy. On jest zadatkiem naszego dziedzictwa i przygotowuje odkupienie [ludu], który] [Bóg] nabył sobie na własność, na chwałę swojego majestatu.” (Ef 1,3-14 BP);
„Albowiem tak Bóg umiłował świat, że Syna swego jednorodzonego dał, aby każdy, kto weń wierzy, nie zginął, ale miał żywot wieczny. Bo nie posłał Bóg Syna na świat, aby sądził świat, lecz aby świat był przez niego zbawiony. Kto wierzy w niego, nie będzie sądzony; kto zaś nie wierzy, już jest osądzony dlatego, że nie uwierzył w imię jednorodzonego Syna Bożego.” (Jan 3,16-18 BW);
„Albowiem Bóg tak umiłował świat, że wydał swego Syna Jednorodzonego, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Bóg bowiem posłał Syna na świat nie po to, aby świat potępił, ale po to, aby świat był przez Niego zbawiony. Kto wierzy w Niego, nie będzie potępiony, a kto nie wierzy, już jest potępiony, bo nie uwierzył w imię Jednorodzonego Syna Bożego.” (Jan 3,16-18 BP);
„Tak bowiem Bóg umiłował świat, że dał swego jednorodzonego Syna, aby każdy, kto w niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Bo Bóg nie posłał swego Syna na świat, aby potępił świat, lecz aby świat był przez niego zbawiony. Kto wierzy w niego, nie będzie potępiony, ale kto nie wierzy, już jest potępiony, bo nie uwierzył w imię jednorodzonego Syna Bożego.” (Jam 3,16-18 BUG).